FTX'in çöküşü: Neler yaşandı

Dünyanın en büyük kripto para borsalarından biri olan FTX 11 Kasım 2022'de likidite krizinin ardından iflas başvurusunda bulundu. FTX'in kurucusu Sam Bankman-Fried CEO olarak istifa etti ve şu anda yatırımcılar tarafından açılan bir davanın yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından bir soruşturma ile karşı karşıya. Haydi bunların nasıl gerçekleştiğini inceleyelim.

FTX nedir?

FTX ("Futures Exchange" adının kısaltması), Bahamalar merkezli bir kripto para borsasıdır. MIT mezunu yatırımcı ve girişimci Sam Bankman-Fried (SBF) tarafından Mayıs 2019'da kurulmuştur. FTX kısa zaman öncesine kadar Binance ve Coinbase'den sonra hacim olarak en büyük üçüncü kripto para borsasıydı ve 32 milyar dolarlık bir değerlemeye sahipti.

FTX'ten iki yıl önce SBF, FTX çöküşünde rolü küçük olmayan Alameda Research adlı bir kantitatif işlem şirketi kurmuştu.

FTX'e Ne Oldu?

FTX'in çöküşü Kasım 2022'de on günlük bir süre içerisinde gerçekleşti. İşte olayların zaman çizelgesi.

2 Kasım 2022 tarihinde Coindesk, FTX'in bağlı işlem firması Alameda Research'ün sızdırılmış bir bilançosuna dayanarak hazırlanmış, potansiyel kaldıraç ve ödeme gücü sorunlarının kanıtlarını sunan bir rapor yayınladı. Sızdırılan verilere göre, şirketin defterleri büyük ölçüde FTX'in yerel para birimi olan FTT'ye dayanıyordu. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde bu ifşa ile birlikte FTX kullanıcıları toplu şekilde para çekmeye başladı.

6 Kasım 2022 tarihinde Binance, FTX'in ödeme gücü yetersizliği spekülasyonunun ardından, o sırada yaklaşık 529 milyon dolar değerinde olan tüm FTX token (FTT) varlıklarını satma planlarını açıkladı. Bu tür haberler tabii ki FTX'ten çekilmelerin hacmini daha da artırdı.

8 Kasım 2022 tarihinde FTX finansman krizi yaşarken Binance, kendisinden küçük rakibini satın almak için bağlayıcı olmayan bir niyet mektubu imzalamaya karar verdi. Bu, FTX'in likidite sorununa bir çözüm gibi görünüyordu ancak Binance şirketin iç verilerini inceledikten sonra geri adım attı. Dünyanın en büyük kripto para borsası, kurumsal incelemeleri FTX'in müşteri fonlarını kötüye kullandığına dair olası kanıtlar ortaya çıkardıktan sonra anlaşmadan çekilmeye karar verdiklerini belirtti.

9 Kasım 2022 tarihinde SEC ve CFTC, FTX ve Alameda hakkındaki soruşturmalarını başlattı.

10 Kasım 2022 tarihinde FTX'in çeşitli fonlardan 9 milyar dolar değerinde kurtarma paketi istediği haberinden sonra Bahamalı otoriteler, FTX'in Bahamalı bağlı kuruluşu olan FTX Digital Markets'in varlıklarını dondurdu. FTX, müşterilerini işlemlerin durması konusunda uyardı.

11 Kasım tarihinde FTX iflas başvurusunda bulundu ve Sam Bankman-Fried istifa etti.

FTX neden çöktü?

2 Kasım'da başlayan büyük para çekme dalgası, FTX'in tüm müşteri varlıklarını karşılayacak kadar rezervlere sahip olmadığını kanıtladı.

Wall Street Journal tarafından yayınlanan bir rapora göre, Sam Bankman-Fried FTX'in Alameda Research'e riskli işlem bahislerini finanse etmek için milyarlarca dolarlık müşteri fonunu ödünç verdiğini bir yatırımcıya açıkladı.

Sırada ne var?

FTX'in geleceği şu anda ciddi tehlike altında. Kasım 2022'nin ortalarından itibaren, FTX'teki para çekme işlemleri devre dışı bırakıldı ve şirket para yatırılmaması yönünde şiddetli tavsiyelerde bulunuyor.

SEC, CFTC ve Adalet Bakanlığı'nın (DOJ), menkul kıymetler yasalarının sivil ve cezai ihlalleri uyarınca FTX'i soruşturma sürecinde olduğu bildiriliyor. FTX'in kurucusu Sam Bankman-Fried'in cezai suçlamalarla karşı karşıya kalması muhtemel.

Adaletin yerini bulacağını ve FTX kullanıcılarının tamamının fonlarına yeniden erişebilmesini içtenlikle umuyoruz.