Dow Teorisi, modern teknik analizin temeli olarak kabul edilir. Fiyat ve hacim verilerine dayalı olarak piyasa trendlerini analiz etme ilkelerini özetleyen ilk resmi teoriydi.
The Wall Street Journal'ın kurucu ortağı Charles Dow tarafından geliştirilen Dow Teorisi, bir asırdan fazla bir süredir yatırımcıların piyasalara yaklaşım şeklini şekillendirmede etkili olmuştur.
Özet
- Dow Teorisi, 19. yüzyılın sonlarında Amerikalı bir finans gazetecisi olan Charles Dow'un yazılarından ortaya çıkmıştır.
- Teoriyi oluşturan, piyasa trendleri, trend onayı ve hacim analizi gibi kavramları kapsayan toplam altı ilke vardır.
- Dow Teorisi nesiller boyu yatırımcıları etkilemiştir ve birçok yönden modern teknik analizle ilgili olmaya devam etmektedir.
Dow Teorisi Nedir?
Dow Teorisi, piyasanın zaman içindeki davranışına ilişkin bir ilkeler topluluğudur. Finansal piyasalardaki, özellikle hisse senetlerindeki piyasa trendlerini analiz etmeyi ve tahmin etmeyi amaçlar. Teori, her biri trend analizinin farklı yönlerini tanımlayan toplam 6 ilkeden oluşur. Dow Teorisi 19. yüzyılın sonlarında formüle edilmiş olsa da ilkelerinin çoğu bugün işlemciler ve yatırımcılar için geçerli olmaya devam ediyor.
Dow Teorisinin Tarihsel Bağlamı
Dow Teorisi, Amerikan bir finans gazetecisi, The Wall Street Journal'ın ilk editörü, Dow Jones & Company'nin kurucu ortağı ve Dow Jones Industrial Average endeksinin ortak geliştiricilerinden biri olan Charles Dow'un çalışmaları ile oluşturuldu. 1899 ve 1902 yılları arasında The Wall Street Journal'da bir dizi makale yayınladı ve bu da daha sonra Dow Teorisi haline gelecek olan şeyin temelini attı. Dow'un 1902'deki ölümünün ardından, Dow'un takipçilerinden biri olan William Peter Hamilton, Dow'un ilkelerini rafine etti ve bunları tamamen gelişmiş bir teoriye dönüştürdü. Bunu "Borsa Barometresi: 1922 Tahmini Değeri Üzerine Bir Çalışma" adlı kitabında anlattı.
Dow Teorisinin 6 İlkesi
Piyasa Her Şeyi Önceden Düşünür
Bu ilke, bir finansal varlık veya piyasa hakkında bilinen tüm bilgilerin zaten fiyatına yansıtıldığı fikrine dayanmaktadır. Başka bir deyişle, herhangi bir finansal aracın mevcut piyasa fiyatı, geçmiş performans, gelecekteki beklentiler, ekonomik koşullar, haberler ve diğer faktörler dahil olmak üzere mevcut tüm bilgileri içerir ve yansıtır. Bu nedenle, dış faktörleri veya içeriden öğrenilen bilgileri analiz ederek piyasada avantaj elde etmeye çalışmak boşunadır çünkü piyasa zaten ilgili tüm bilgileri mevcut fiyatına dahil etmiştir. Bunun yerine, yatırımcılar bilinçli kararlar vermek için fiyat hareketlerini analiz etmeye odaklanmalıdır.
Üç Tür Piyasa Trendi Bulunur
Dow Teorisi üç tür piyasa trendi ana hatlarıyla belirtir:
- Birincil trend, tipik olarak bir yıl veya daha uzun süren en uzun ve en önemli trenddir. İster yukarı (yükseliş) ister aşağı (düşüş) olsun, piyasanın genel yönünü yansıtır. Birincil trendler genellikle kısa vadeli dalgalanmalardan kolayca etkilenmez ve uzun vadeli yatırımcıların birincil ilgi alanıdır.
- İkincil trend, birincil trend içindeki düzeltici bir harekettir. Genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürer ve birincil trende ters düşer. Yukarı yönlü bir birincil trendde, ikincil trendler aşağı yönlü düzeltmelerdir, aşağı yönlü bir birincil trendde ise ikincil trendler yukarı yönlü düzeltmelerdir.
- Küçük trend, ikincil trend içinde fiyatlardaki kısa vadeli dalgalanmaları ifade eder. Bu tür hareketler genellikle kısa ömürlüdür ve üç haftadan fazla sürmez. Küçük trendler, kısa vadeli işlemciler için işlem fırsatları sağlayabilirken, birincil ve ikincil trendlere kıyasla daha geniş piyasa analizi bağlamında daha az önemli olarak kabul edilirler.
Birincil Trendlerin Üç Aşaması Bulunur
Dow Teorisinin üçüncü ilkesi, her birincil trendin 3 aşamaya ayrılabileceğini söylüyor.
Boğa piyasasında aşamalar şunlardır:
- Birikim Aşaması: Bu aşamada, bilgili yatırımcılar, gelecekteki fiyat artışını öngörerek değeri düşük varlıkları biriktirmeye başlar.
- Halkın Katılımı Aşaması: Birikim aşamasını takiben, iyimserlik yayıldıkça daha geniş piyasa katılımı artar. Satın alma daha yaygın hale gelir ve fiyatları yükseltir.
- Dağıtım Aşaması: Boğa piyasasının sonlarına doğru, fiyatlar zirveye ulaştığında, bilgili yatırımcılar kârlarını kilitlemek için varlıklarını dağıtmaya başlarlar.
Ayı piyasasında:
- Dağıtım
Aşaması: Ayı piyasası, boğa piyasasının sonunda görülene
benzer bir dağıtım aşamasıyla başlar. Fiyatlar hala yüksek olabilir ancak
bilgili yatırımcılar kârlarını kilitlemek için varlıklarını satmaya başlar.
- Halkın Katılımı Aşaması: Bu aşamada, ayı trendi daha belirgin hale geldikçe daha geniş piyasa katılımı artar. Daha fazla yatırımcı satışa aktif olarak dahil olur ve bu da fiyatın daha da düşmesine katkıda bulunur.
- Panik Aşaması: Ayı piyasasının doruk noktası, varlıkları satmak için çılgınca bir acele ile karakterize edilen panik aşamasıdır. Bununla birlikte, aynı zamanda deneyimli yatırımcıların potansiyel bir piyasa dönüşü öngörerek temkinli bir şekilde piyasaya yeniden girmeye başladıkları zamandır.
Bu ilke, bir piyasa trendinin geçerli sayılması için, birden fazla ana endeksteki hareketlerle doğrulanması gerektiğini öne sürer. Ana endeksler ters yöne işaret ederse, trendin güvenilirliği sorgulanır hale gelir. Dow bu amaçla 2 endeks kullandı: Dow Jones Sanayi Ortalaması (DJIA) ve Dow Jones Ulaşım Ortalaması (DJTA).
Diğer yandan, bugünün gerçekliğinde, özündeki fikir geçerliliğini korurken, tüm piyasa trendlerini doğrulamak için yalnızca bu iki belirli endeksi kullanmak, modası geçmiş olduğu kabul edilir. Bu yaklaşım, modern finansal piyasaların karmaşıklığının yanı sıra daha geniş bir endeks ve varlık sınıfı yelpazesinin mevcudiyetini gözden kaçırmaktadır.
Hacim, Trendleri Doğrular
Dow teorisine göre, piyasa trendlerini doğrulamak için işlem hacmi fiyat hareketleriyle uyumlu olmalıdır. Özünde, bir piyasa trendinin güvenilir olarak kabul edilmesi için, fiyat birincil trend yönünde hareket ettiğinde hacmin artması gerekir.
Örneğin, bir yükseliş trendi sırasında, yukarı yönlü fiyat hareketlerine daha yüksek hacim eşlik etmeli, aşağı yönlü fiyat hareketleri sırasında ise daha düşük hacim beklenir. Fiyatlar birincil trend yönünde ancak düşük hacimle hareket ederse, trendin potansiyel olarak zayıflamasına ve tersine dönme olasılığına işaret eder.
Bugün bile hacmi analiz ederek trendleri doğrulamak, işlemciler ve yatırımcılar tarafından kullanılan en önemli tekniklerden biri olmaya devam ediyor.
Trendler Kesin Olarak Tersine Dönene Kadar Devam Eder
Bu ilke, bir piyasa trendi oluşturulduktan sonra, tersine döndüğüne dair net bir kanıt bulunana kadar devam etmesinin muhtemel olduğunu önermektedir. İşlemcileri ve yatırımcıları, küçük dalgalanmalara veya geçici geri dönüşlere dayalı olarak bir trendin erkenden sona erdiğini düşünmemeleri konusunda uyarır. Bunun yerine, piyasa katılımcılarına yatırım stratejilerini ayarlamadan önce trendin tersine döndüğünün net bir şekilde onaylanmasını beklemeleri tavsiye edilir.
Dow Teorisinin Uygulanması
İşte yatırımcıların Dow Teorisi ilkelerini işlem stratejilerinde nasıl uygulayabileceklerine dair temel bir taslak:
- Birincil trendin belirlenmesi: İlk adım, piyasanın birincil trendini belirlemektir. Dow Teorisini kullanan yatırımcılar, uzun vadeli fiyat grafiklerini analiz ederek ve bir yükseliş trendinde daha yüksek zirveler ve daha yüksek dipler veya bir düşüş trendinde daha düşük zirveler ve daha düşük dipler gibi tutarlı modeller arayarak birincil trendi belirlemeye çalışacaklardır.
- Trendin
onaylanması: Birincil trend belirlendikten sonra, işlemciler
trendi doğrulamak için onay sinyalleri ararlar. Dow Teorisine göre, trendler
iki veya daha fazla ana endeks (piyasa) arasında hizalandığında onay
gerçekleşir. Ek olarak, trend yönüne paralel olarak artan işlem hacmi başka bir
onay sinyali olarak hizmet edebilir.
- İkincil trendleri tespit etme: İkincil trendler, birincil trend içindeki karşı hareketlerdir. Bu düzeltmeler genellikle piyasaya daha uygun fiyatlarla girme fırsatları sunar. Örneğin, bir yükseliş trendinde, ikincil bir düşüş trendi sırasında fiyatlar geçici olarak geri çekilebilir ve bu da yatırımcıların yükseliş trendi devam etmeden önce varlıkları daha düşük fiyatlardan satın almalarına olanak tanır.
- Trend dönüşlerini aramak: Bir işlemci, işlem hacmindeki bir değişiklik veya temel destek veya direnç seviyelerinde bir kırılma gibi bir trendin zayıfladığına veya tersine döndüğüne dair kesin işaretler fark ettiğinde, pozisyonlarını ayarlamayı veya yeni trend yönünde yeni işlemlere girmeyi düşünmesi gerekebilir.
Ayrıca, herhangi bir işlem stratejisinde olduğu gibi, Dow Teorisinin ilkelerini kullanırken risk yönetiminin çok önemli olduğunu belirtmekte fayda var. Yatırımcılar, piyasa elverişsiz hale gelirse potansiyel kayıpları azaltmak için zararı durdur emirleri belirlemeli ve pozisyon boyutlandırmayı kullanmalıdır.
Dow Teorisinin Sınırlamaları
- Gecikmeli Gösterge: Dow Teorisi, trendleri belirlemek ve sinyalleri doğrulamak için geçmiş fiyat verilerine dayanır. Sonuç olarak, gerçek zamanlı piyasa gelişmelerinin gerisinde kalabilir .
- Modern Piyasalara Sınırlı Uygulama: 19. yüzyılın sonlarında formüle edilen Dow Teorisi, modern finansal piyasaların karmaşıklığına tam olarak uyum sağlamada zorluklarla karşı karşıyadır. Hızlı teknolojik ilerleme, küreselleşme ve karmaşık finansal araçların çoğalmasıyla birlikte, teorinin basit yaklaşımı artık modern piyasa dinamiklerinin inceliklerini her zaman yeterince yakalayamamaktadır.
- Yalnızca kapanış fiyatlarına güvenmek: Dow Teorisi, piyasa trendlerini analiz etmek ve sinyalleri doğrulamak için öncelikle kapanış fiyatlarına dayanır. Bu yaklaşım, piyasa faaliyetinin eksik bir resmini sağlayabilir.
- Kısa vadeli işlemlerde sınırlı uygulama: Dow Teorisi öncelikle piyasadaki uzun vadeli tnredleri belirlemeye odaklanır. Gün içi veya kısa vadeli fiyat hareketlerinden yararlanmak isteyen kısa vadeli işlemciler için o kadar yararlı olmayabilir.
Sonuç
Şu anda teknik analiz hakkında bildiklerimizin çoğunun kökeni Dow Teorisine dayanmaktadır. Dow Teorisi, piyasa trendleri, onay sinyalleri ve piyasa döngüleri gibi temel kavramları tanıtarak, işlemcilerin bugün güvendiği çok sayıda araç ve tekniğin geliştirilmesi için zemin hazırladı.
Basitliği nedeniyle, her seviyeden işlemci bu teoriyi stratejilerinde kullanabilir. Ayrıca, farklı ticaret ortamlarında ortak olan temel piyasa dinamiklerine odaklanması, farklı varlık sınıflarında ve zaman dilimlerinde uygulanabilir olmasına olanak tanır.
Bununla birlikte, diğer tüm teknik analiz araçları gibi Dow Teorisinin de zayıf yönlerinin olduğunu akılda tutmak önemlidir. Verimliliğini en üst düzeye çıkarmak için modern işlemciler, hareketli ortalamalar ve momentum osilatörleri gibi diğer analitik araçlarla birlikte kullanabilir.
TabTrader, yatırımcıların Dow Teorisine dayalı olanlar da dahil olmak üzere kripto para işlemlerinde çok çeşitli teknik analiz stratejileri uygulamaları için kapsamlı bir ortam sunar. Platformumuz aracılığıyla yatırımcılar gerçek zamanlı piyasa verilerine, özelleştirilebilir grafik araçlarına ve çeşitli gelişmiş teknik göstergelere erişebilir.
SSS
Dow Teorisi nedir?
Dow Teorisi, finansal piyasaları analiz etmek için bir ilkeler topluluğudur. Dow Jones & Company'nin kurucu ortağı Charles Dow tarafından 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında formüle edilmiştir. Teori, finansal varlıklardaki trendleri belirlemeyi ve gelecekteki fiyat hareketleri hakkında tahminlerde bulunmayı amaçlamaktadır.
Dow Teorisinin 6 ilkesi nedir?
Dow Teorisi altı ana ilkeye dayanmaktadır:
- Piyasa her şeyi önceden düşünür
- Üç tür piyasa trendi bulunur
- Birincil trendlerin üç aşaması bulunur
- Endeksler birbirini doğrulamalı
- Hacim, trendleri doğrular
- Trendler kesin olarak tersine dönene kadar devam eder
Dow teorisi teknik analizde nasıl kullanılır?
Yatırımcılar ve işlemciler, piyasa trendlerini analiz etmek ve finansal varlıkların ne zaman alınacağı, satılacağı veya tutulacağı konusunda kararlar almak için Dow Teorisini kullanır.
Dow Teorisi günümüzde hala geçerli mi?
Bir asırdan fazla bir süre önce formüle edilmiş olmasına rağmen, Dow Teorisinin bazı ilkeleri modern finansal piyasalarda geçerliliğini korumaktadır. Trendler ve piyasa döngüleri gibi temel kavramlar bugün teknik analizi etkilemeye devam ediyor.
Dow Teorisinin sınırlamaları nelerdir?
Dow Teorisinin sınırlamaları arasında gecikmeli okumalara yol açan geçmiş verilere güvenmek, modern piyasalara uyum sağlama zorlukları, yalnızca kapanış fiyatlarına bağımlılık ve kısa vadeli işlem senaryolarında sınırlı uygulanabilirlik yer alır.
Dow Teorisi neden önemlidir?
Dow Teorisi, fiyat ve hacim verilerine dayalı olarak piyasa trendlerini analiz etme ilkelerini özetleyen ilk resmi teoriydi. Kavramları teknik analizi büyük ölçüde etkilemiştir ve piyasa davranışını anlamak için temel olmaya devam etmektedir.
