Arbitraj işlemi, piyasaların verimliliğini artırır ve işlemcilere düşük riskli kazançlar sunabilir. Arbitraj işlemi hakkındaki her şeyi bu makalede öğrenin.
Arbitraj İşlemi Nedir?
Arbitraj işlemi, farklı finansal veya finansal olmayan piyasalarda aynı varlıkların fiyatlarındaki kısa süreli farklılıklardan yararlanma uygulamasıdır. Arbitrajcılar, fiyat farklılıklarından kazanç elde etmek için genellikle aynı anda iki veya daha fazla piyasada bir varlık alıp satarlar.
Arbitraj; diğer unsurların yanı sıra bilgi asimetrisi, değişen işlem maliyetleri ve piyasa psikolojisinden kaynaklanan piyasa verimsizlikleri sonucunda oluşur.
Arbitraj, varlık fiyatlarının uzun süreler boyunca adil değerden kayda değer biçimde sapmamasını sağlamaya yardımcı olur ve piyasalar arası likidite akışını artırır.
Piyasa emirleri genellikle yerleştirme sonrası anında tamamlandığından, arbitraj işlemleri için en popüler seçim olarak görülürler. Buna karşın, arbitrajcıların limit ve dur emirlerini kullanmaları nadir değildir.
Arbitraj Nasıl Çalışır?
Arbitraj işleminde yatırımcılar, kazanç elde ederek yeniden satmak üzere para birimleri, hisse senetleri, tahviller veya diğer herhangi bir finansal veya finansal olmayan ürünü satın alırlar. Arbitraj, farklı piyasalardaki aynı veya benzer varlıkların fiyatlarındaki kısa süreli değişimlerden faydalanır.
Arbitraj fırsatları, piyasa verimsizlikleri nedeniyle oluşur. Tamamen verimli bir piyasada, tüm eş değer varlıklar spekülasyona yer bırakmayacak şekilde aynı fiyatta bir araya gelir. Piyasa verimsizlikleri genellikle piyasanın bir varlığın fiyatını etkileyen tüm faktörleri dikkate almamasından kaynaklanır.
Arbitraj hem piyasa verimsizliklerinden yararlanır hem de bunları çözer. Arbitraj, aynı varlıkların piyasalar arasındaki fiyat farklılıklarını daraltarak, hiçbir varlığın uzun süre gerçek değerlerinden sapmamasını sağlamaya yardımcı olur.
İdeal koşullarda elde tutma süresi olmadığı için arbitraj işlemleri neredeyse hiç risk taşımazlar.
Finansal arbitraj günümüzde genel olarak benzer finansal araçlardaki dalgalanmaları piyasalar arasında otomatik olarak izleyen ve işlemcilerin herhangi bir verimsiz fiyatlandırma kurulumunda oldukça hızlı bir şekilde hareket etmelerine veya otomatik işlem gerçekleştirmelerine izin veren bilgisayarlı işlem sistemleri aracılığıyla yapılır.
Farklı Arbitraj Türleri
Üçgen arbitraj
Üçgen arbitrajda, bir işlemci aynı anda üç farklı varlıktaki fiyat farklılıklarından kazanç elde etmeye çalışır. Üçgen arbitraj stratejisi üç işlemden oluşur: ilk varlığın ikinci varlık ile, ikinci varlığın üçüncü varlık ile ve üçüncü varlığın ilk varlık ile değiştirildiği işlemlerdir.
Mekansal arbitraj
Mekansal arbitraj, farklı coğrafi konumlarda değişen yaşam maliyetlerinden yararlanır. Mekansal arbitrajcılar, daha zayıf bir para birimine sahip ülkelerde varlıkları satın alır ve bunları daha güçlü olan yerlerde satarlar.
Çapraz kur arbitrajı
Çapraz kur arbitrajı, birden fazla geleneksel veya kripto borsa platformunda varlıkların aynı anda alım ve satımı uygulamasıdır. Bir varlığın fiyatı, işlem ücretleri, işlem hacmi ve likiditedeki farklılıklar nedeniyle borsalar arasında küçük farklılıklar gösterebilir.
Birleşme arbitrajı
Birleşme arbitrajı (veya risk arbitrajı), beklemede olan şirketler arası birleşme veya satın almalarla ilişkili fiyat verimsizlikleri üzerine spekülasyon yapar. Bir birleşme veya risk arbitrajcısı, gelecekteki olası fiyat artışından yararlanmak için genellikle hedef şirketin hissesinde uzun bir pozisyon alır.
Perakende arbitrajı
Perakende arbitrajcıları, ürünleri çevrim içi veya çevrim dışı perakendecilerden indirimli olarak satın alır ve kâr amacıyla yeniden satar.
Kriptoda Arbitraj
Geleneksel arbitrajcılarında olduğu gibi, kripto arbitrajcıları da varlık fiyatlarının birden fazla piyasadaki farklılıklarından yararlanır. Genellikle, piyasa verimsizliklerinden para kazanmak için iki veya daha fazla kripto para borsasında neredeyse aynı anda kripto para alıp satarlar.
Dijital varlıklar tipik olarak itibari paralardan, hisse senetlerinden, tahvillerden vb. daha yüksek oynaklığa tabi olduğundan, kripto para piyasası genellikle geleneksel finansal sistemden daha fazla arbitraj fırsatı sunar.
Arbitraj örneği (kripto para)
Diyelim ki Bitcoin, yüksek hacimli kripto para borsası A'da birim başına 23.045 dolardan ve daha küçük hacimli kripto para borsası B'de birim başına 23.040 dolardan işlem görüyor. Farz edelim ki, medyada Bitcoin talebini artıran bir duyuru var. B borsası genellikle A'dan daha az işlem hacmi gördüğünden, piyasadaki bir değişikliğe tepki vermek muhtemelen daha yavaş olacaktır. Bu nedenle, duyurunun perde arkasında BTC'nin fiyatı A borsasında 24.500 dolara yükselir ancak B borsasında yalnızca 24.400 dolara kadar ulaşır. Bir arbitrajcı hızlı hareket ederse, B borsasında Bitcoin'i 24.400 dolardan satın alarak A borsasında 24.500 dolara satabilir ve 1 BTC başına 100 dolar kâr elde edebilir.
30'dan fazla büyük borsada 20 binden fazla işlem aracının fiyatlarını gerçek zamanlı olarak takip etmek için TabTrader kripto birikim platformuna mobil veya web üzerinden göz atın.
Arbitrajın artıları ve eksileri
Artıları:
- Risksiz kazançlar.
Eğer yatırımcı bir varlığı neredeyse aynı anda alıp satabiliyorsa, genel olarak arbitraj işlemleri neredeyse hiç risk teşkil etmez.
- Küçük sermaye yatırımı.
Arbitraj işlemleri, çok düşük başlangıç sermayesi gerektirir.
Eksileri:
- Kısa süreli fırsat.
Arbitraj, aynı varlığın farklı piyasalardaki fiyatları arasındaki farkı daraltır ve bu nedenle gelecekteki arbitraj fırsatlarını azaltır.
- İşlem ücretleri ve vergiler.
Arbitraj işlemleri yaparken işlem ücretlerini ve vergileri göz önünde bulundurmak çok önemlidir. İşlem ücretleri, para çekme ücretleri, ağ ücretleri veya borsa ücretleri, arbitrajın kârlılığını etkileyebilir ve hatta kayıplara neden olabilir.
- Fiyat dalgalanmaları.
Arbitraj işleminde alım satım işlemleri aynı anda gerçekleştirilmezse, zarar riski artar.
Arbitraja İlişkin SSS
Arbitraj işlemleri yasa dışı mı?
Arbitraj işlemleri çoğu ülkede yalnızca yasal olmakla kalmaz, aynı zamanda piyasa verimliliğine katkıda bulunduğu için teşvik edilir. Kripto arbitrajı, kripto para ticaretini yasaklamayan tüm yargı bölgelerinde yasaldır.
Arbitraj gerçekten risksiz mi?
Alım satım işlemlerinin aynı anda gerçekleşmesi durumunda arbitraj işlemi risksiz kabul edilebilir. Öte yandan, arbitraj fırsatlarını araştırırken işlem ücretlerini ve vergileri de göz önünde bulundurmak önemlidir.
Arbitraj kârlı mıdır?
Arbitraj kârlı olabilir. Verimli olmayan piyasalar bulunduğu sürece, arbitrajcılar kazanç elde edebilecektir. Ancak varlık fiyatları bir piyasadan diğerine önemli biçimde nadiren farklılık gösterdiğinden, arbitrajda kayda değer kazançlar elde etmek için yatırımcıların genellikle yüksek hacimli işlemlere girmeleri gerekir.
Arbitraj fırsatları neden ortadan kalkar?
Arbitraj hem piyasa verimsizliklerinden yararlanır hem de bunları çözer.
