Kripto para kredisi, yatırımcıların kripto varlıklarında nispeten yüksek faiz oranlarında pasif gelir elde etmelerini sağlar. Kripto kredisinin nasıl çalıştığını ve farklı kripto kredisi türlerinin neler olduğunu öğrenmek için okumaya devam edin.
Kripto Kredisi Nedir?
Kripto para kredisi, bir kripto varlığının mülkiyetini faiz ödemeleri karşılığında geçici olarak borçlanana devretme sürecini ifade eder. Kripto para kredisi en yaygın olarak kripto kredisi platformları aracılığıyla gerçekleştirilir — borçlananları ile borç verenler arasında bağlantı kuran merkezi veya merkeziyetsiz aracılar.
Kripto para kredisi, borç verenlerin birikimlerinden para kazanmalarını ve borçlananların dijital varlıklarının değerini bir kredi için teminat olarak kullanarak ortaya çıkarmalarını sağlar.
Kripto Kredisi Nasıl Çalışır?
Hem merkezi hem de merkeziyetsiz kripto para kredisi özünde geleneksel finanstaki kredilere benzer.
Bir borçlanan teminat yatırır, borç verenden fon alır, bu fonları kendi takdirine bağlı olarak kullanır ve daha sonra geri ödeme süresinin sonuna kadar krediyi faizi ile birlikte geri öder. Bir borçlunun kredide temerrüde düşmesi veya teminatın değerinin önceden tanımlanmış bir şartın altına düşmesi durumunda, borç veren teminata el koyabilir ve zararlarını karşılamak veya başka bir deyişle "tasfiye etmek" için bu teminatı satabilir.
Merkezi kripto para kredileri borçlananlar ve borç verenler arasındaki para hareketini kontrol etmek ve kolaylaştırmak için merkezi bir üçüncü tarafa dayanırken, merkeziyetsiz kredi platformları bunu yapmak için akıllı sözleşmelere dayanır.
Merkezi kredi platformları, kullanıcılarına merkeziyetsiz platformlara kıyasla daha düzenlenmiş bir ortam sağlar. Bununla birlikte, Defi platformları genellikle merkezi platformlardan daha yüksek verim, daha hızlı onay ve daha fazla şeffaflık sunabilir.
Hem merkezi hem de merkeziyetsiz kripto kredi platformları, nispeten yüksek faiz oranlarına, bazı durumlarda yıllık %20'ye varan yıllık faiz getirisine (APY) erişim sunar.
Çok Tanınan Kripto Kredi Platformları
Merkezi platformlar
Nexo
2018 yılında çıkış yapan Nexo, kullanıcıların varlıkları karşılığında borç almalarını, mevduat faizi kazanmalarını ve kripto para alıp satmalarını ve dönüştürmelerini sağlayan bir kripto kredi platformudur. Nexo ekosistemi, Ethereum blok zincirindeki bir ERC-20 tokeni olan kendi tokeni NEXO tarafından desteklenmektedir. Nexo, 2022 yılında "türünün ilk örneği kripto destekli Mastercard kartı" Nexo Card'ı piyasaya sürdü.
Blockfi
BlockFi, hem bireysel hem de kurumsal müşteriler için finansal hizmetler sunan ve 2017 yılında kurulmuş ABD merkezli bir kripto finans şirketidir. Nexo ile aynı şekilde, faiz kazandıran hesaplar, kripto destekli krediler ve işlem hizmetleri sunmaktadır.
Binance Earn
Binance Earn, dünyanın en büyük kripto para borsası Binance tarafından oluşturulan bir kripto kredi platformudur. Binance Earn, kullanıcıların Binance'teki marjin yatırımcılarına borç vererek varlıkları üzerinden faiz kazanmalarını sağlar. Binance Earn'de bulunan "kilitli ürünler", kullanıcıların fonlarını belirli bir süre için kilitlerken, "esnek ürünler" fonları herhangi bir zamanda kullanma esnekliği sunar. Tahmin edilebileceği gibi, kilitli ürünler esnek ürünlerden daha yüksek faiz oranları sağlar.
Merkeziyetsiz platformlar
Aave
Aave, kullanıcıların denetimsiz likidite piyasaları aracılığıyla kripto para borçlanmalarını ve borç vermelerini sağlayan açık kaynaklı merkeziyetsiz bir finans protokolüdür. Aave, borç verenlerin faiz almak için fonlarını yatırdıkları ve borçlananların kredi aldıkları likidite havuzları oluşturarak çalışır. Aave işletimini yönetmek için, Aave yönetişim tokeni AAVE'nin sahiplerinin protokolde değişiklik önerebileceği ve bunlar üzerine oy kullanabileceği merkeziyetsiz bir otonom organizasyon (DAO) oluşturdu. Aave, ana ağı 2017 yılında Ethereum blok zincirinde ETHLend olarak çıkış yaptığında o tarihteki ilk Defi kredi protokolü oldu.
Compound
2017 yılında kurulan Compound merkeziyetsiz kripto kredi platformu, Aave'ye benzer şekilde çalışıyor. Bu platform da kullanıcıların kripto borç almalarına ve vermelerine ve varlıkları üzerinden faiz kazanmalarına olanak sağlamak için likidite havuzlarından yararlanıyor. Compound'ın yerel tokeni COMP, platformu yönetmek için kullanılır ve Ethereum blok zincirinde ERC-20 bazlı standart bir tokendir.
dYdX
dYdX, DeFi alanına gelişmiş finansal ürünler getirmeye odaklanmış, merkeziyetsiz bir denetimsiz kripto para borsasıdır. dYdX, spot, marj, opsiyon ve vadeli işlemlerin yanı sıra çeşitli varlıklar için borç verme ve borçlanmayı destekler. Platform, Ethereum blok zincirinde kurulmuştur.
Kriptodaki Kredi Türleri
Teminatlı krediler
Yukarıda belirtildiği gibi, teminatlı kripto kredisi borçlananlarının, kredi almak için mevcut kripto varlıklarını teminat olarak sunmaları gerekmektedir. Teminatlı krediler, borç verenler için teminatsız olanlardan çok daha az risklidir ve bu nedenle borçlananlara daha düşük oranlar sunar.
Most crypto lending platforms require loans to be over-collateralized, i.e. backed by a greater value than the value of the loan. With collateralized loans, users are typically allowed to borrow up to 90% of the collateral provided. The metric used to express the ratio of a loan to the value of the collateral is commonly called loan-to-value or LTV.
Teminatlı krediler nasıl çalışır:
- Borçlanan, teminatı bir kredi protokolüne yatırır
- Kredi onaylanırsa, fonlar borçlanana aktarılır
- Borçlanan, geri ödeme süresinin sonuna kadar krediyi faizli olarak geri öder.
- Teminat, kredi ödendikten sonra borçluya bırakılır
Kripto kredi limiti
Kripto kredi limiti kredileri, kullanıcıların yatırılan teminatın belirli bir yüzdesine kadar borç almalarını ve yalnızca borç olarak alınan fonlar için faiz ödemelerini sağlayan teminatlı bir kredi türüdür.
Bir kripto kredi limiti nasıl çalışır:
- Borçlanan, teminatı bir kredi protokolüne yatırır
- Protokol, teminatın değerini ve kredi limitini belirler
- Borçlanan, sağlanan kredi limitine kadar para çekebilir
- Borçlanan, ödünç aldığı fonlar üzerinden faiz öder.
- Teminat, kredi ödendikten sonra borçluya bırakılır.
Teminatsız krediler
Teminatsız kripto kredileri, borçluların kredi için teminat olarak kripto varlıklarını koymalarını gerektirmez. Bu tür bir kredi almak için, borçluların genellikle bir sağlayıcı ile bir başvuru formu doldurmaları, kimlik doğrulamasını geçmeleri ve kredibiliteyi tamamlamaları gerekir. Bu tür kredilerin avantajları, kripto borç verme sistemini kitleler için erişilebilir hale getirmeleri ve sektördeki değerin daha verimli kullanılmasını sağlamalarıdır (çünkü sermayeyi teminat şeklinde "kilitlemekten" kaçınırlar).
Teminatsız krediler nasıl çalışır:
- Borçlanan, kişisel bilgilerini bir kredi protokolüne gönderir
- Protokol, borçlunun kredibilitesini değerlendirir
- Kredi onaylanırsa, fonlar borçlanana aktarılır
- Borçlu krediyi faiziyle birlikte geri öder
Flash krediler
Flash krediler, aynı blok zinciri işlemi tarafından borç alınan ve geri ödenen teminatsız kripto kredisi türüdür. Genellikle akıllı sözleşmeler, yani blok zincirinde saklanan, kendi kendini yürüten kod parçaları tarafından gerçekleştirilirler. Flash krediler diğer uygulamaların yanı sıra sık sık kripto para arbitrajı için de kullanılır.
Flash krediler nasıl çalışır:
- Bir borçlanan, bir kredi sağlayıcısından flash kredi talep ettiği bir sözleşme oluşturur
- Sözleşme, aynı blok zinciri işlemi içerisinde talimat olarak verilen adımları yerine getirir, krediyi talep eder ve faiz ve ücretler ile birlikte geri öder.
Kripto Kredisi ve Borçlanmasının Avantajları ve Dezavantajları
Artıları:
- Hızlı onay ve finansman. Kripto para platformlarında kredi ve borçlanma, geleneksel finansal kurumlardan çok daha az zaman alır;
- Kredi kontrolü yoktur. Bir kripto kredisi, platform bir kredi kontrolü yapmadan verilebilir;
- Düşük faiz oranları. Borçlular genellikle kripto kredilerini %10'un altında bir faiz oranıyla alabilirler;
- Borç verenler için daha yüksek verim. Geleneksel tasarruf hesaplarıyla karşılaştırıldığında, kripto kredi platformları borç verenler için önemli ölçüde daha yüksek verim sunabilir.
Eksileri:
- Oynaklık riski. Kripto piyasalarının oynak doğası nedeniyle, bir borç verenin mevduatı veya borçlananın teminatı, bir kripto kredi platformunda kilitli haldeyken önemli ölçüde amortismana tabi tutulabilir.
- Teknoloji riski. Kripto kredi platformları, borç verilen fonların veya teminatların kaybına yol açan veri hırsızlıklarına ve diğer çevrim içi saldırılara karşı savunmasız olabilir.
- İflas riski. Geleneksel bankaların belirli bir likidite seviyesini koruması büyük ölçüde yasalar tarafından korumaya alınmış olmasına rağmen, durum kripto para kredi platformlarında böyle değildir. Bir kripto para platformu iflas ederse, bazı durumlarda kullanıcıları tazminat alamayabilir ve ne yazık ki, şu anda bunu önlemek için yasal bir düzenleme yoktur.
Kripto Kredisi Nasıl Alınır
Bir kripto kredisine başvurmak için kullanıcıların merkezi bir kredi platformuna kaydolmaları veya dijital cüzdanlarını merkeziyetsiz bir kredi protokolüne bağlamaları gerekir. Daha sonra genellikle teminat yatırırlar ve LTV, kredi tutarı ve rahat hissettikleri geri ödeme süresine göre bir kredi türü seçerler.
Nasıl Kripto Borç Verilir
Bir yatırımcı için kripto borç verme süreci nispeten basittir. Genellikle bir kripto borç verme platformuna para yatırmaları ve yatırımlarından getiri elde etmeye başlamak için mevcut yatırım ürünlerinden birini seçmeleri gerekir.
SSS
Kripto kredilerinin kullanımlarından bazıları nelerdir?
Bir kripto kredisi, borçlananın takdirine bağlı olarak, genellikle kişisel bir krediye benzer şekilde, borç verenden herhangi bir kısıtlama olmaksızın kullanılabilir.
Bir kripto kredisi nasıl güvence altına alınır?
Bir kripto kredisine başvurmak için, bir kullanıcının merkezi veya merkeziyetsiz bir kredi platformunda bir hesap oluşturması gerekir; burada tutar, LTV ve geri ödeme süresi tercihlerine göre bir kredi türü seçmeleri istenecektir.
Popüler kripto kredi platformlarından bazıları nelerdir?
Şu anda en popüler kredi platformlarından bazıları Nexo, CoinLoan ve Lend'dir. Aave, Compound, dYdX ve Balancer en popüler merkeziyetsiz kredi platformları arasındadır.
Merkezi ve merkeziyetsiz kredi platformları arasındaki fark nedir?
Merkezi kredi platformlarında, tüm işlemler ve operasyonlar merkezi bir varlık tarafından kontrol edilirken, merkeziyetsiz kredi platformları, borçlananlar ve borç verenler arasında para hareketini kolaylaştırmak için akıllı sözleşmelere dayanır.
