DAO Nedir? Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar (DAO'lar) Açıklanıyor
Merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO'lar), belirli bir amaca yönelik toplu faaliyeti koordine etmek için yeni ve geliştirilmiş bir yol sunmaktadır. DAO'ların nasıl çalıştığını ve kripto sahnesine nasıl uyduklarını öğrenmek için okumaya devam edin.
DAO Nedir?
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon (DAO), merkezi yönetimi olmayan, üyelere ait organize bir topluluktur. DAO'lar için kurallar, bir blok zincirinde depolanan kendi kendine uygulama kapasitesine sahip kod parçaları olan akıllı sözleşmeler tarafından belirlenir.
Hiyerarşik bir yapı olmamasına rağmen, DAO'ların kolektif görevleri yerine getirmede ve üyeler arasında adil değer dağılımını sağlamada etkili olduğu kanıtlanmıştır.
DAO'lar günümüzde bağış toplama, yatırım yapma, oyun geliştirme, yardım yapma ve daha fazlasını içeren projelerde yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Bir DAO nasıl çalışır?
Bir DAO genellikle merkezi bir otoritenin müdahalesi olmaksızın tamamen üyeleri tarafından yönetilir. DAO'lardaki tüm kararlar oy çokluğu ile alınır.
İnternet kullanıcıları bir DAO üyesi olmak ve platformdaki karar verme sürecine katılmak için genellikle bir DAO'nun yönetişim tokenini satın alır. Bir yönetişim tokeni sahibinin oylama gücü, genellikle sahip oldukları tokenlerin sayısıyla orantılıdır.
Ne geleneksel ne de merkeziyetsiz organizasyonlar, kurallar olmadan işleyemezler. Kurallar, bir topluluk içinde ortak bir hedefin gerçekleştirilmesine yardımcı olacak davranış biçimlerini belirler. Kurallar, geleneksel organizasyonlarda genellikle merkezi bir otorite tarafından oluşturularak uygulanırken DAO'lar merkeziyetsiz akıllı sözleşmelerden yararlanarak düzenlemeler oluşturur.
Akıllı sözleşmeler, bir blok zinciri içerisinde yer alan ve taraflar arasındaki sözleşmeye dayalı anlaşmaları uygulayan bilgisayar kodu parçalarıdır. DAO'lar, topluluk kurallarını akıllı sözleşmelere programlayarak toplulukta güç ve değerin adil ve şeffaf dağılımını sağlayabilir. Bir DAO'nun kuralları, yönetişim tokeni sahiplerinin çoğunluğu tarafından oylanmadığı sürece değiştirilemez.
DAO'lar, açık kaynaklı blok zincirlerinde kuruldukları için doğaları gereği şeffaftır. Akıllı sözleşme kodları, yerleşik hazineleri ve blok zinciri kayıtları, her zaman herkesin denetimine açıktır.
Neden DAO'lara ihtiyaç duyarız?
DAO'ların merkezi organizasyonlara göre birkaç kayda değer avantajı vardır. Yakında, kolektif faaliyet yürütmenin geleneksel yolunun yerini almalarının imkânsız olmamasının nedeni şudur:
- DAO'lar yönetimsiz ve şeffaftır. Onların yönetişim kuralları, merkezi bir otorite yerine bilgisayar kodu tarafından yürütülür. DAO operasyonunun tüm mantığı doğrulanabilir ve açık kaynaklı olduğundan, üyelerinin dolandırıcılık yapması veya birbirlerine karşı adaletsiz davranması neredeyse imkansızdır.
- DAO'ların hiyerarşik bir yapısı yoktur. Her üyenin yenilikçi bir fikir sunabildiği DAO'lar, merkezi şirketlerden daha etkili bir şekilde çalışabilir. Bir sorunun en uygun çözümünün, küçük bir fikir havuzu yerine büyük bir havuzdan elde edilmesi daha olasıdır. DAO üyeleri arasındaki fikir ayrılıkları, akıllı bir sözleşmeye yazılan oylama sistemi aracılığıyla çözülür.
DAO üyesi nasıl olunur
Şu anda bir DAO'ya katılmanın en yaygın yolu, DAO'nun yönetişim tokeninin satın alınmasıyla yapılır. Bir yönetişim tokenine sahip olmak, üyelere platformdaki önemli kararlarda oy kullanma ve DAO'nun yatırımlarından temettü alma hakkı verir. Bir yönetişim tokeni sahibinin sahip olduğu oy hakkı genellikle sahip olduğu token sayısı ile orantılıdır.
Bakılabilecek DAO'ların bir listesi
MakerDAO
MakerDAO, Ethereum blok zinciri üzerine kurulmuş bir DAO'dur ve kripto teminatlı stablecoin DAI'si tutar. MakerDAO üyeleri, sektördeki önde gelen stablecoin projelerinden birinin işletilmesine katkıda bulunma fırsatına sahiptir.
Uniswap
Uniswap, Ethereum blok zinciri üzerine kurulmuş bir DAO'dur ve en iyi bilinen merkeziyetsiz kripto para borsalarından birini işletmektedir. Uniswap'ın yönetişim tokeni UNI, sahiplerine organizasyonun işletim şekli üzerinde oy hakkı sağlar.
BitDao
BitDao, dünyanın en büyük DeFi hazinesidir. Projenin hedefi, paylaşılan bir merkeziyetsiz tokenli ekonomi inşa etmek ve DeFi gelişimini desteklemektir. BitDao, Singapur merkezli bir kripto para borsa platformu olan ByBit tarafından 2021 yılında oluşturuldu.
DAO'ların Artıları ve Eksileri
Artılar:
- Merkeziyetsiz yönetişim. Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonlar, dağıtılmış yönetişime sahiptir. Herhangi bir DAO üyesi, DAO'nun karar alma sürecine katılma hakkına sahiptir.
- Adalet. DAO'lar, herhangi bir üyenin veya bir grup üyenin tüm topluluk adına karar almasını önlemeye çabalar.
- Otomasyon. DAO'ların temel kuralları, bir blok zincirinde depolanan ve kendi kendini yürüten kod parçaları olan akıllı sözleşmeler aracılığıyla belirlenir.
- Şeffaflık. DAO'lar açık kaynaklı blok zincirleri üzerine kuruludur. Bir DAO'nun akıllı sözleşme kodu, işlem kayıtları ve yerleşik hazineleri herhangi bir zamanda herkes tarafından denetlenebilir.
Eksiler:
- Oy hakkının kötüye kullanılması. Bir grup yatırımcı, yönetişim tokenlerinin çoğunluğunu toplarsa, DAO yönetişimi üzerindeki kararları kendi lehlerine etkileyebilecek ve böylece bir hiyerarşi oluşturabileceklerdir.
- Düzenleyici karışıklıklar. DAO yatırımcıları için yasal koruma sağlayacak yasal bir çerçeve henüz mevcut değildir. DAO'lar birden fazla yargı alanına dağıtılabileceği için, oluşabilecek hukuki durumlar karmaşık bir hukuki mücadeleye dönüşebilir.
- Kodun hassaslığı. Akıllı sözleşme kodundaki herhangi bir hatanın düzeltilmesi zor olabilir.
SSS
Bir DAO yasal olarak nasıl çalışır?
DAO'ların kuralları akıllı sözleşmelerde, yani bir blok zincirinde depolanan bilgisayar kodu parçalarında yazılır. Şu anda DAO'ların işleyişini kontrol edecek herhangi bir yasal çerçeve bulunmamaktadır.
DAO neyin kısaltması?
"DAO", "Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon" anlamına gelmektedir.
Bir DAO nasıl oluşturulur?
Bir DAO'nun oluşturulması tipik olarak 3 ana aşamadan oluşur: akıllı sözleşmenin oluşturulması, fonlama ve yerleştirme. İlk olarak geliştiriciler, DAO'nun uygulayacağı temel kuralları oluştururlar, ardından fon toplamak için tokenler yayınlarlar ve son olarak DAO'yu bir blok zincirine yerleştirirler.
Bir DAO nasıl para kazanır?
DAO yönetişim tokeni sahipleri, DAO'nun yatırımlarından elde edilen temettülerden ya da token fiyatının artışından kazanç sağlarlar.
