Tại sao bạn nên sử dụng Sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung (DEX) để giao dịch
Giao dịch tiền điện tử là một ngành non trẻ vẫn đang phát triển và tạo ra những tiến bộ công nghệ lớn — các sàn giao dịch phi tập trung, hay DEX, là một trong số đó.
DEX không chỉ là một bước tiến nhảy vọt trong thế giới trao đổi tiền điện tử — chúng đang trở thành phương thức được sử dụng để giao dịch hoặc hoán đổi mã thông báo tiền điện tử.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét các lợi ích chính của DEX để với tư cách là người dùng TabTrader, bạn có sẵn kiến thức để đưa ra quyết định sáng suốt về nơi giao dịch tiền điện tử. Tiếp tục đọc để khám phá một số ưu (và nhược điểm) quan trọng nhất của thế giới trao đổi phi tập trung không ngừng đổi mới.
Sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung là gì?
Sàn giao dịch phi tập trung, hay DEX, là một nền tảng giao dịch tiền điện tử sử dụng các quy trình tự động — đặc biệt là các hợp đồng thông minh và thuật toán — để khớp và thực hiện các giao dịch.
Cũng giống như các sàn giao dịch tiền điện tử “thông thường” hoặc tập trung, đôi khi được gọi là CEX, DEX có mặt để cho phép các nhà giao dịch hoán đổi một token tiền điện tử này lấy một token tiền điện tử khác. Ứng dụng TabTrader có cả giao dịch DEX và CEX — tìm hiểu thêm bên dưới.
Sự khác biệt chính giữa chúng là DEX không dựa vào bên thứ ba để xử lý các giao dịch và không có điểm lỗi trung tâm — tất cả các quy trình diễn ra theo cách phân tán, giống như sự khác biệt giữa giao dịch qua ngân hàng và thông qua chuỗi khối công khai phi tập trung chẳng hạn như Bitcoin (BTC).
Sàn giao dịch phi tập trung và tập trung
Mặc dù các sàn giao dịch tập trung và phi tập trung nhằm mục đích cung cấp cùng một dịch vụ cho người dùng, nhưng cách họ hoán đổi một token tiền điện tử này sang một token khác thay đổi đáng kể.
Một CEX thường có một máy chủ tập trung xử lý lưu lượng, điều này được giám sát và duy trì bởi các thực thể con người, những người cũng đảm nhận vai trò trọng tài — họ có thể quyết định xem giao dịch hoặc rút tiền có được chấp thuận hay không.
Ngược lại, DEX hoàn toàn không có sự tham gia của con người vào quá trình trao đổi — chúng dựa vào khớp lệnh theo thuật toán và hợp đồng thông minh để thực hiện giao dịch của người dùng.
Nhờ thiết lập đó, cũng không cần thiết bị tập trung và các điểm hỏng hóc tiềm ẩn quá tập trung. Hợp đồng thông minh có thể được lưu trữ ở bất cứ đâu, vì chúng là một phần của chuỗi khối cơ bản mà DEX chạy trên đó.
Cũng chính sự thiếu vắng sự tham gia của con người đó có nghĩa là không ai có thể tùy tiện quyết định liệu một giao dịch cụ thể có thành công hay không. Chỉ các điều kiện thị trường mới có thể quyết định kết quả của một giao dịch, phần lớn phụ thuộc vào kỹ năng và kinh nghiệm của chính nhà giao dịch hơn là các yếu tố bên ngoài.
Các DEX cũng không có các tài khoản nội bộ cần được nạp tiền, loại bỏ nguy cơ bị hack và đánh cắp hoặc tịch thu tiền. Có những điểm cộng và điểm trừ đối với thiết lập này, vì phần còn lại của bài đăng này sẽ giải thích.
Lợi ích của Sàn giao dịch tiền điện tử phi tập trung đối với nhà giao dịch là gì?
Các sàn giao dịch phi tập trung đã trở nên cực kỳ phổ biến trong vài năm tồn tại của họ và vì lý do chính đáng - họ cung cấp giao dịch tiền điện tử minh bạch, không cần xin phép với việc thực hiện nhanh hơn và phí thấp hơn so với các đối thủ cạnh tranh truyền thống của họ. Hơn thế nữa, họ không ngừng cải tiến nhằm nỗ lực cung cấp các tính năng tiên tiến và loại bỏ một số rào cản ban đầu đối với việc gia nhập, chẳng hạn như thiếu các giao dịch hoán đổi mã thông báo chuỗi khối chéo.
TabTrader đã cung cấp cho người dùng quyền truy cập trực tiếp vào thế giới DEX thông qua tích hợp OpenBook của chúng tôi, một nền tảng giao dịch phi tập trung dựa trên Solana — tìm hiểu thêm bên dưới.
Những ưu điểm chính của DEXes có thể được tóm tắt như sau:
Bảo mật
Công bằng mà nói, ngành công nghiệp trao đổi tiền điện tử và đặc biệt là các sàn giao dịch kém uy tín hơn đã trở nên nổi tiếng vì dễ bị tin tặc tấn công. Trao đổi phi tập trung giúp giải quyết vấn đề đau đầu đó.
Do cấu trúc tập trung của chúng, CEX là mục tiêu thường xuyên của hành vi trộm cắp và lừa đảo. Một sàn giao dịch càng có nhiều tiền điện tử trên sổ sách thì càng dễ bị tấn công — và ngay cả những cái tên nổi tiếng nhất trong giao dịch tiền điện tử đôi khi cũng bị phát hiện.
Ngay cả khi một sàn giao dịch quản lý để bảo vệ tiền của người dùng được quản lý của mình, thì bản thân người dùng vẫn có thể phạm lỗi với những kẻ xấu bằng cách sử dụng các biện pháp bảo mật kém hoặc trở thành nạn nhân của phần mềm độc hại.
Các DEX loại bỏ các điểm lỗi tập trung như ví trao đổi, trong khi việc thiếu sự tham gia của con người giúp giảm nguy cơ lỗi của con người. Thay vào đó, các thuật toán thực hiện giao dịch, các điều kiện của giao dịch được giữ trong hợp đồng thông minh — các đoạn mã không thể bị thay đổi hoặc bị xâm phạm sau khi được thực thi.
Kiểm soát tiền của bạn
Một cấu trúc tập trung khi nói đến giao dịch tiền điện tử là một vấn đề đối với người dùng ngoài nguy cơ bị hack — có nhiều cách khác khiến tiền của họ có thể bị mất.
Ngay cả trong những trường hợp bình thường, các sàn giao dịch tập trung về mặt kỹ thuật có thể kiểm soát tiền gửi của người dùng bất cứ lúc nào và lịch sử đã chỉ ra rằng điều này thực sự xảy ra trong thực tế.
Chủ sở hữu sàn giao dịch có thể yêu cầu các hành vi vi phạm khác nhau đối với các điều khoản và điều kiện của họ — không tuân thủ các yêu cầu về khách hàng của bạn (KYC), hoạt động “đáng ngờ”, v.v. — làm cơ sở để cách ly token tiền điện tử của khách hàng.
Đôi khi, các yếu tố như khối lượng lớn hoặc các vấn đề với một số chuỗi khối nhất định có thể dẫn đến việc các sàn giao dịch áp dụng thêm quyền kiểm soát đối với các quỹ và giao dịch.
Tất cả các kịch bản này diễn ra với chi phí của người dùng và có thể được giảm thiểu bằng cách sử dụng DEX — việc không có người trung gian hoặc bên thứ ba là con người khiến cho việc chiếm đoạt tiền của người giao dịch một cách tùy tiện là không thể.
Các nhà giao dịch DEX quyết định các điều khoản của giao dịch bằng cách sử dụng hợp đồng thông minh, trong khi AMM tự xử lý giao dịch. Cả hai quá trình đều không có sự giám sát của bên thứ ba.
Sự riêng tư
Vào năm 2023, ai cũng biết rằng việc sử dụng các sàn giao dịch tiền điện tử thông thường đi kèm với một số sự đánh đổi đáng kể về quyền riêng tư.
Tùy thuộc vào khu vực pháp lý, các nhà giao dịch tiền điện tử được yêu cầu gửi thông tin nhận dạng cá nhân trước khi thực hiện một số hoạt động nhất định trên một sàn giao dịch và đôi khi trước khi có thể sử dụng sàn giao dịch đó.
Một tác động dây chuyền của điều này là một lượng lớn bộ máy quan liêu và các cơ sở bổ sung để cách ly tiền của người dùng, như đã giải thích ở trên.
Thông tin người dùng, được lưu trữ sau khi gửi, cũng có thể bị rò rỉ, bị mất hoặc bán lại cho các bên khác mà người dùng không hề hay biết.
Nhiều nhà giao dịch tiền điện tử không muốn danh tính của họ bị ràng buộc với token của họ và đây là lý do chính để bắt đầu phát triển DEX. Giao dịch DEX không yêu cầu ID, vì không có bên nào ở đó để kiểm tra và xác minh nó — DEX là mã và không phải là một thực thể vật lý cung cấp dịch vụ thương mại.
Như vậy, một nhà giao dịch có thể sử dụng DEX một cách ẩn danh và điều duy nhất cần thiết để làm như vậy là một địa chỉ ví.
Ngăn chặn thao túng thị trường
Các sàn giao dịch phi tập trung còn lâu mới hoàn hảo, đặc biệt là với lịch sử tương đối ngắn của chúng, nhưng đã chứng tỏ chúng có khả năng kiểm soát việc thực hiện giao dịch tốt hơn và bảo vệ người dùng bình thường.
Các nhà giao dịch CEX cung cấp cho sàn giao dịch rất nhiều dữ liệu cá nhân, cũng như mọi thứ về giao dịch và thói quen giao dịch của họ theo mặc định. Điều này, có lẽ một cách tự nhiên, đã dẫn đến việc dữ liệu được sử dụng cho các mục đích bất chính, thường sử dụng chính các nhà giao dịch làm nạn nhân chính.
Các sàn giao dịch tập trung đã từng giao dịch với người dùng trong quá khứ, khiến họ mất tiền chỉ vì tương tác với sổ lệnh trao đổi.
Giao dịch nội gián là một vụ bê bối thường xuyên khác liên quan đến các nền tảng giao dịch cũ — một tokem mới ra mắt và các giám đốc điều hành đã tích lũy nó để phân phối ra thị trường khi người dùng trao đổi mua vào.
Tự động hóa DEX, cùng với thực tế là chúng không chứa dữ liệu do người dùng gửi, có nghĩa là các sàn giao dịch thế hệ mới này khó thao túng hơn.
Hạn chế trao đổi tiền điện tử phi tập trung
Chỉ mới xuất hiện được vài năm, DEX vẫn là một thứ gì đó thuộc lĩnh vực thử nghiệm — mặc dù là một lĩnh vực lớn — trong không gian tiền điện tử. Sự phát triển của ngành công nghiệp là một điều phi thường, nhưng sự mở rộng nhanh chóng như vậy chắc chắn đi kèm với những khó khăn ngày càng tăng.
Do đó, người dùng DEX cần phải đối mặt với nhiều vấn đề tiềm ẩn khác nhau đã trở nên phổ biến khi giao dịch trên chúng.
Mặc dù hoàn toàn tự động, nhưng không một thành phần nào của giao dịch DEX là hoàn hảo — hợp đồng thông minh, nhóm thanh khoản và thậm chí các giao dịch cá nhân có thể bị kẻ xấu nhắm đến để thu lợi tài chính.
Các DEX thậm chí đã trở thành ngôi nhà mới cho một số khai thác kế thừa, chẳng hạn như cuộc tấn công sandwich khét tiếng, trong đó giao dịch của người dùng không có lãi.
Do thiếu trung gian, người dùng phải chịu trách nhiệm về bảo mật của chính họ — và đây là nơi mà các quyền tự do do phân quyền mang lại có thể trở thành con dao hai lưỡi. Nếu xảy ra sự cố, không có trung gian bên thứ ba nào phân xử tranh chấp hoặc xung đột giữa các thương nhân.
Ngoài vấn đề bảo mật, bản thân các DEX có thể trở thành nạn nhân nếu chuỗi khối cơ bản mà chúng được xây dựng gặp sự cố.
Một khiếu nại phổ biến là phí cao — chẳng hạn, người dùng DEX giao dịch token ERC-20 có thể bị ảnh hưởng bởi phí gas cao, dẫn đến giao dịch của họ mất nhiều thời gian hơn dự kiến.
Điều này lại khiến họ dễ bị ảnh hưởng bởi một hiện tượng gọi là trượt giá — vào thời điểm giao dịch của họ lên DEX, thị trường hoàn toàn khác so với khi họ tạo giao dịch và lệnh không thành công hoặc khớp ở mức giá bất lợi.
Lỗ hổng tương tự này là thứ cho phép các cuộc tấn công sandwich thành công và mang lại lợi nhuận.
Điểm mấu chốt
Sàn giao dịch phi tập trung là một cuộc cách mạng khi nói đến giao dịch tiền điện tử và sự mở rộng nhanh chóng của chúng là bằng chứng về nhu cầu toàn cầu đối với các giao dịch hoán đổi token tự động, không được phép.
Các DEX giải quyết một số vấn đề đau đầu nhất đối với người dùng các sàn giao dịch truyền thống và có thể mang đến cho những người sẽ bị loại khỏi ngành nhờ các yêu cầu KYC hoặc luật pháp địa phương có cơ hội giao dịch.
Chỉ trong vài năm, một số lượng lớn DEX đã xuất hiện, một vài trong số đó đã trở thành những cái tên quen thuộc.
Những gợi ý lịch sử ngắn gọn nhưng thành công của họ có thể xảy ra tiếp theo, khi các nền tảng hiện tại phát triển cơ sở người dùng của họ và các sản phẩm mới nhằm mục đích giảm thiểu các điểm khó khăn gặp phải cho đến nay.
Tuy nhiên, khi giao dịch trên chúng, người dùng cần lưu ý rằng họ tự chịu trách nhiệm về trải nghiệm của mình và mặc dù “mã là luật”, như người ta vẫn nói, không có gì được đảm bảo và mọi thứ có thể xảy ra sai sót.
Mức độ kinh nghiệm của chính người dùng có thể đóng một vai trò quan trọng trong khả năng bị nhắm mục tiêu bởi các kế hoạch như tấn công sandwich.
TabTrader cung cấp nhiều sàn giao dịch và token tiền điện tử có thể được giao dịch tất cả từ một thiết bị đầu cuối thuận tiện. Với phiên bản mới nhất của ứng dụng của chúng tôi, bạn có thể bắt đầu hành trình giao dịch của mình trên DEX thông qua việc tích hợp OpenBook của chúng tôi.
OpenBook là một sổ lệnh DEX dựa trên Solana mở cho doanh nghiệp dành cho người dùng TabTrader — tất cả những gì cần thiết là một ví tương thích với Solana hoặc tốt hơn nữa là Ví TabTrader trong ứng dụng độc quyền của chúng tôi.
Tìm hiểu thêm về TabTrader và OpenBook tại đây.
Nếu bạn đã sẵn sàng tham gia vào thế giới giao dịch tiền điện tử và chưa làm như vậy, hãy tải xuống ứng dụng TabTrader, có sẵn cho iOS, Android và Web.
Bạn cần tìm hiểu sâu hơn về các vấn đề cơ bản của tiền điện tử trước khi bắt đầu? Học viện TabTrader là một tài nguyên giáo dục riêng biệt với tất cả các câu trả lời bạn cần.
FAQ
DEX hoạt động như thế nào?
Một sàn giao dịch phi tập trung, hay DEX, sử dụng các thuật toán và hợp đồng thông minh để cung cấp và thực hiện các giao dịch tiền điện tử mà không cần người trung gian. Không có sổ lệnh do con người kiểm soát hoặc thiết bị khác, bao gồm cả tài khoản hoặc ví, dưới sự kiểm soát của sàn giao dịch.
Các DEX có yêu cầu KYC không?
Một lợi thế chính của giao dịch DEX là bất kỳ ai cũng có thể tham gia vào nó — các rào cản gia nhập tồn tại trên các sàn giao dịch cũ không áp dụng. Để sử dụng DEX, tất cả những gì nhà giao dịch cần là một chiếc ví tương thích và phương tiện tài chính để thanh toán phí mạng cơ bản cho các giao dịch (chẳng hạn như gas cho mã thông báo Ethereum). Không có tài liệu nào để gửi và không cần sự cho phép của bất kỳ ai để sử dụng DEX.
Sự khác biệt giữa CEX và DEX là gì?
Thuật ngữ “CEX” và “DEX” tương ứng với các sàn giao dịch tập trung và phi tập trung. CEX đã trở thành thuật ngữ tiêu chuẩn cho bất kỳ nền tảng giao dịch kế thừa nào — thông thường, những nền tảng này có các đặc điểm như sổ lệnh tập trung, xác minh người dùng thủ công và khả năng của các giám đốc điều hành quyết định ai giao dịch trên sàn giao dịch và bao nhiêu. DEXes, như thuật ngữ gợi ý, sử dụng công nghệ phi tập trung — thuật toán và hợp đồng thông minh thay cho sổ lệnh tập trung và kiểm soát điều hành — để thực hiện giao dịch.
TabTrader có DEX không? TabTrader là một thiết bị đầu cuối giao dịch cung cấp quyền truy cập vào hơn 30 sàn giao dịch lớn nhất từ một giao diện thuận tiện. Gần đây, chúng tôi đã hợp tác với OpenBook, một DEX dựa trên Solana — giờ đây, người dùng TabTrader có thể tận hưởng giao dịch DEX chỉ bằng cách sử dụng Ví TabTrader hoặc bất kỳ ví nào tương thích với Solana.
