AMM (Nhà tạo lập thị trường tự động) là gì?

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM): Nó là gì và hoạt động như thế nào?

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) là một hệ thống kết hợp giao dịch theo thuật toán tạo thành một thành phần chính của các sàn giao dịch phi tập trung (DEXes).

AMM sử dụng các công thức toán học để cho phép người dùng DEX giao dịch với nhau mà không cần bên thứ ba. Mọi thứ, từ giá tài sản đến thanh khoản, đều được kiểm soát và thực hiện tự động.

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) là gì?

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) về cơ bản là tương đương phi tập trung với sổ lệnh tập trung của một sàn giao dịch tiền điện tử truyền thống.

Trên các nền tảng giao dịch tiền điện tử 'cũ', sổ lệnh trình bày tổng quan về tính thanh khoản của tài sản — số lượng mỗi tài sản có sẵn và ở mức giá nào — cho các nhà giao dịch. Các giao dịch thực hiện dựa trên các điều kiện thanh khoản, tùy thuộc vào việc cả hai bên tuân thủ các điều khoản sử dụng của sàn giao dịch được đề cập hoặc được 'cho phép' hoàn thành giao dịch mong muốn của họ.

Các sàn giao dịch phi tập trung không sở hữu cơ sở hạ tầng tập trung này và có quyền truy cập mở — bất kỳ ai cũng có thể sử dụng chúng, bất kể lý do hay mục tiêu của họ là gì. Hệ sinh thái giao dịch phi tập trung yêu cầu cơ sở hạ tầng không có khả năng ra quyết định tùy tiện và đó là lúc AMM xuất hiện.

AMM tiếp quản các hoạt động do con người kiểm soát như một phần của chức năng trao đổi; thuật toán khớp các giao dịch, theo dõi tính thanh khoản và cuối cùng là xem xét — theo cách hợp lý — liệu một giao dịch nhất định có thể thực hiện được trong các điều kiện thanh khoản hiện tại hay không.

Bản thân AMM có nhiều loại khác nhau, với một số loại phổ biến hơn đáng kể so với những loại khác, tương tự như vậy vì những lý do thực tế. Để tìm hiểu thêm về các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và các tính năng quan trọng khác của chúng, cũng như cách giao dịch trên chúng, hãy xem bài viết của Học viện TabTrader về chúng tại đây.

Nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) hoạt động như thế nào?

AMM thực hiện đúng như tên gọi của nó — nó tạo điều kiện khớp lệnh giao dịch tự động trên sàn giao dịch tiền điện tử theo các quy tắc toán học cố định được viết trong hợp đồng thông minh.

Những điều này sẽ thực thi với điều kiện là các điều kiện toán học đó được đáp ứng bởi cả hai bên, vì hợp đồng thông minh không thể bị giả mạo.

Thay cho sổ lệnh, nơi các nhà giao dịch tự cung cấp thanh khoản ở các mức giá tương ứng, thay vào đó, thuật toán sẽ làm như vậy. Các nhà giao dịch cung cấp thanh khoản và do đó được gọi là nhà cung cấp thanh khoản, trong khi AMM xử lý việc định giá tài sản theo số lượng của mỗi mã thông báo có sẵn.

Cách DEX xử lý luồng giao dịch và duy trì sự ổn định tùy thuộc vào thuật toán do chính AMM sử dụng. Chúng có nhiều dạng, nhưng cho đến nay dạng phổ biến nhất trong cái gọi là nhà tạo lập thị trường tự động hóa sản phẩm không đổi (CPMM).

Tuy nhiên, bất kể phương trình nào nằm ở trung tâm AMM của DEX, nó sẽ tuân theo công thức toán học đã đặt cần thiết cho sự ổn định. Ví dụ: trong trường hợp CPMM, công thức đó được thiết kế để đảm bảo rằng tổng số token nội dung A nhân với tổng số mã thông báo nội dung B luôn không đổi.

Do đó, cơ chế này xác định giá tài sản, theo nguyên tắc cơ bản của cung và cầu.

Vai trò của Nhóm thanh khoản và Nhà cung cấp thanh khoản trong AMM

Khi một nhà giao dịch sử dụng DEX, cơ chế chính xác của việc hoán đổi một token này sang một mã thông báo khác sẽ khác với cơ chế của các sàn giao dịch tập trung truyền thống.

AMM chịu trách nhiệm khớp các giao dịch và do đó, khi một nhà giao dịch tương tác với hợp đồng thông minh DEX, họ sẽ thay đổi tính thanh khoản khả dụng mà AMM giám sát. Đây là lý do tại sao một nhà giao dịch trong khi khớp lệnh được gọi là nhà cung cấp thanh khoản.

Các nhà cung cấp thanh khoản đóng góp vào tính khả dụng tổng thể của token trên DEX và những đóng góp kết hợp của họ tạo thành nhóm thanh khoản. Tính thanh khoản càng cao thì càng tốt cho bất kỳ sàn giao dịch nào và các nhà cung cấp thanh khoản được khuyến khích tương tác với phần thưởng như một phần của các hoạt động như canh tác năng suất.

Các nhà cung cấp thanh khoản rất cần thiết để DEX vận hành trơn tru và tính thanh khoản thấp sẽ tạo ra rủi ro khiến nhà giao dịch gặp phải trượt giá — một sự khác biệt đáng chú ý giữa giá dự kiến của một giao dịch và giá thanh toán cuối cùng của nó.

Nó cũng tạo cơ hội cho các nhà giao dịch chênh lệch giá có thể nhận thấy rằng giá của token trên một DEX nhất định khác biệt đáng kể so với thị trường rộng lớn hơn. Tuy nhiên, trên thực tế, các DEX phổ biến đưa ra mức giá chính xác cho các mã thông báo chính, vì các nhà giao dịch dày dạn kinh nghiệm theo dõi chúng để tìm bất kỳ sự chênh lệch giá ngẫu nhiên nào và giao dịch chúng để kiếm lợi nhuận chênh lệch giá, điều này sẽ đưa giá trở lại mức bình thường.

Các tác nhân độc hại có thể tận dụng các tình huống thanh khoản để thao túng mức độ sinh lợi cuối cùng của giao dịch DEX của nạn nhân. Để biết thêm thông tin, hãy đọc bài viết của Học viện TabTrader tại đây.

Cơ hội Yield Farming trên AMM

Có nhiều thứ để sử dụng DEX hơn là giao dịch đơn thuần. Người dùng có thể cho các nền tảng vay thanh khoản và kiếm phần thưởng, được gọi là lợi nhuận.

Trên thực tế, nhiều nhà đầu tư tìm cách tối đa hóa lợi suất tiềm năng bằng cách cung cấp tính thanh khoản ở mọi nơi cho các dự án khác nhau và những thực thể này được gọi là những người canh tác lợi nhuận.

Canh tác năng suất phổ biến trong lĩnh vực tài chính phi tập trung (DeFi). Ví dụ: đặt cược thanh khoản trên DEX có thể thưởng cho nhà cung cấp thanh khoản bằng token thể hiện quyền sở hữu đối với một phần nhỏ của nhóm thanh khoản mà họ đã giúp tạo ra. Điều này mang lại lợi nhuận theo thời gian, vì phí DEX được khấu trừ từ các giao dịch — có thể nhờ AMM — tăng nhóm thanh khoản và mang lại lợi nhuận hữu hình cho các nhà cung cấp thanh khoản.

Tuy nhiên, các nhóm thanh khoản khác nhau có thể mang lại lợi tức đầu tư khác nhau, do đó, những người nông dân có năng suất di chuyển thanh khoản giữa các tài sản khác nhau để tăng lợi nhuận của họ thông qua cơ chế trên.

Sự phát triển tiếp theo của canh tác năng suất xuất hiện khi các nhà cung cấp thanh khoản bắt đầu kiếm được token và tiền lãi cùng một lúc. Giá trị của các token này tăng lên khi thanh khoản được cung cấp nhiều hơn, kích thích thanh khoản DEX đáng tin cậy hơn.

Điều này được gọi là khai thác lợi nhuận, cái tên bắt nguồn từ thực tế là có nhiều token xuất hiện hơn với các cam kết thanh khoản tăng lên.

Các mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) khác nhau là gì?

Không phải tất cả các AMM đều được tạo ra như nhau, nhưng các mô hình ưa thích đã nhanh chóng xuất hiện khi các DEX thu hút được sự chú ý.

Có ba loại AMM cơ bản, mỗi loại có một công thức khác nhau chịu trách nhiệm duy trì tính toàn vẹn của nhóm thanh khoản của chúng. Đây là sản phẩm không đổi (CPMM), tổng không đổi (CSMM) và giá trị trung bình không đổi (CMMM). Một số dự án, chẳng hạn như Balancer, sử dụng hỗn hợp những thứ này và do đó được gọi là AMM lai.

Tiếp tục đọc để khám phá xem mỗi loại AMM nổi bật như thế nào.

Nhà sản xuất thị trường tự động sản phẩm không đổi (CPMM)

Cho đến nay, lựa chọn phổ biến nhất để xử lý lệnh DEX giữa hai tài sản là Nhà sản xuất thị trường sản phẩm không đổi (CPMM).

CPMM cho phép giao dịch giữa hai tài sản được tiến hành tự động, với giá được quyết định theo chức năng của cung và cầu cổ điển.

Nó thực hiện điều này bằng cách sử dụng công thức toán học: X*Y=K. Ở đây, sản phẩm của tài sản A và tài sản B phải không đổi, do đó có tên như vậy - phải luôn có tổng kiểm kê tài sản cố định.

X*Y=K cho phép giá trên mỗi đơn vị của một trong hai tài sản dao động tùy theo mức độ sẵn có của tài sản nhất định đó hoặc mức độ thanh khoản của tài sản đó. Nếu một nhà giao dịch mang tài sản A để hoán đổi lấy tài sản B, tài sản A sẽ bắt đầu có giá thấp hơn trước và tài sản B sẽ cao hơn.

Cơ chế này có một lợi ích bổ sung là đảm bảo rằng tính thanh khoản luôn sẵn có — chỉ có mức giá cần thiết để có quyền truy cập vào nó mới thay đổi.

Nhà tạo lập thị trường tự động có tổng không đổi (CSMM)

Một thuật toán AMM hiếm khi được sử dụng là tổng không đổi, thuật toán này xử lý tính thanh khoản bằng cách sử dụng một công thức khác một cách tinh tế: X+Y=K.

Ở đây, hằng số chỉ đơn giản là tổng của tài sản A cộng với tài sản B. Các vấn đề phát sinh do tác động mà điều này có thể gây ra đối với chính tính thanh khoản — không có biện pháp bảo vệ nào chống lại tính thanh khoản của một tài sản biến mất dưới tay các nhà giao dịch chênh lệch giá nếu hai tài sản không giống nhau về giá trị.

Nhà tạo lập thị trường tự động trung bình không đổi (CMMM)

Trình tạo thị trường tự động trung bình không đổi (CMMM) là một loại AMM được sử dụng để xử lý giao dịch giữa nhiều hơn hai tài sản.

Ở đây, giá trị trung bình hình học của tất cả các tài sản trong nhóm thanh khoản tạo thành hằng số K, cho phép mỗi tài sản được định giá theo các điều kiện thanh khoản như với CPMM.

Ví dụ: nếu có ba tài sản trong nhóm thanh khoản, phương trình toán học cho CMMM sẽ là (X*Y*Z)^(⅓)=K.

Chức năng CMMM rất hữu ích nhưng vẫn khiến các nhà giao dịch gặp rủi ro trượt giá — chênh lệch giá khi sử dụng DEX — và các phiên bản tiếp theo của AMM đã tìm cách giải quyết vấn đề này. Giải pháp là kết hợp các yếu tố của một số hoặc tất cả các loại AMM để tạo ra cái gọi là AMM lai.

Một ví dụ về AMM kết hợp là Curve, sử dụng kết hợp CPMM và CSMM để quản lý các giao dịch stablecoin của nó — tài sản có giá trị tương đối là 1:1.

Điểm mấu chốt

Các nhà tạo lập thị trường tự động nằm ở trung tâm của sàn giao dịch phi tập trung và tạo thành cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các giao dịch hoán đổi token DeFi.

AMM có khả năng duy nhất để tạo và xử lý toàn bộ thị trường bằng cách sử dụng các phương trình toán học không thể thay đổi. Điều này tạo thành xương sống của giao dịch DEX, nơi không yêu cầu sử dụng cá nhân để chứng minh đủ điều kiện giao dịch.

Một AMM có thể hoạt động theo nhiều cách khác nhau, với các phương trình khác nhau và một số DEX sử dụng các mô hình kết hợp để xử lý các giao dịch hoán đổi token.

Ngoài toán học đơn giản, một AMM cụ thể có 'tốt hơn' hay không, phần lớn phụ thuộc vào bản chất của nền tảng mà nó được triển khai. Một số nền tảng DEX phục vụ cho các trường hợp sử dụng cụ thể, trong khi một số nền tảng được thiết kế để thu hút hàng loạt người dùng.

Bất chấp điều đó, AMM giải quyết vấn đề đau đầu cho các nhà giao dịch tiền điện tử muốn trao đổi bất cứ khi nào họ muốn, mà không có ranh giới tùy ý hoặc 'điều khoản và điều kiện' do bên thứ ba đặt ra.

Giống như mọi thứ trong DeFi, không gian đang phát triển không ngừng, với ngành công nghiệp ngày nay đã khác rất nhiều so với những ngày đầu triển khai DEX và AMM đầu tiên. Tuy nhiên, AMM có thể không hoàn hảo và một số, chẳng hạn như AMM tổng không đổi, hiếm khi được sử dụng như một giải pháp độc lập do có khả năng mất kiểm soát thanh khoản.

TabTrader cung cấp quyền truy cập vào các sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới từ một giao diện thuận tiện và danh sách này không ngừng phát triển khi ngành mở rộng. Nếu bạn chưa làm như vậy, hãy dùng thử ứng dụng TabTrader, hiện đã có cho iOS, Android và Web.

Bạn mới tham gia giao dịch tiền điện tử và muốn tìm hiểu thêm trước khi kết nối ví của mình thông qua API TabTrader? Học viện TabTrader có hàng tá bài viết sẽ trả lời tất cả các câu hỏi hóc búa nhất của bạn.

FAQ

AMM trong DeFi là gì?

AMM, viết tắt của nhà tạo lập thị trường tự động, là một giao thức sử dụng các phương trình toán học để tự động hóa giao dịch và duy trì tính thanh khoản trong một sàn giao dịch phi tập trung (DEX). Giao dịch DEX là một khía cạnh chính của DeFi và AMM cho phép DEX cung cấp giao dịch không cần xin phép mà không cần bên thứ ba hoặc sổ lệnh tập trung.

Ví dụ về nhà tạo lập thị trường tự động là gì?

Các nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) được tìm thấy trong các dự án DeFi phổ biến như Uniswap, Curve Finance và Balancer. Các sàn giao dịch phi tập trung hay DEX này sử dụng AMM để tự động thanh toán giao dịch và làm cho nó không được phép mà không cần bên thứ ba.

Nhà tạo lập thị trường tự động khác với nhà tạo lập thị trường truyền thống như thế nào?

Các nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) sử dụng toán học để đảm bảo tính thanh khoản đầy đủ trong một sàn giao dịch phi tập trung. Điều này rất khác so với các sàn giao dịch 'truyền thống', bao gồm các nền tảng giao dịch tiền điện tử, nơi các nhà tạo lập thị trường và dự trữ trao đổi dựa vào con người để cung cấp tính thanh khoản cần thiết.

Lợi ích của AMM là gì?

AMM, hoặc nhà tạo lập thị trường tự động, loại bỏ những cạm bẫy đi kèm với giao dịch trao đổi tiền điện tử thông thường. Cơ sở hạ tầng tập trung và quyền sử dụng được thay thế bằng thuật toán và hợp đồng thông minh, nghĩa là bất kỳ ai có ví tiền điện tử phù hợp đều có thể giao dịch ẩn danh.