Rug pull là một loại lừa đảo tiền điện tử. Những người nắm giữ mã thông báo chính của một dự án, thường là những người tạo ra nó, tiêu hao tính thanh khoản của nó, dẫn đến giá giảm vĩnh viễn.
Rug Pulls có bất hợp pháp không?
Sự giám sát pháp lý và quy định của chính phủ về tiền điện tử đã tiến bộ đáng kể trong những năm gần đây. Tuy nhiên, do tính chất phát triển nhanh chóng của ngành, một số khu vực vẫn giống miền Tây hoang dã hơn khi nói đến sự bảo vệ của nhà đầu tư.
Vì những lĩnh vực ít được quản lý nhất thường là những lĩnh vực mới nhất và ít được hiểu nhất, chúng cũng có xu hướng phổ biến nhất, mở ra khả năng cho những kẻ lừa đảo thắng lớn bằng cách lừa đảo một số lượng lớn các nhà đầu tư bị mắc kẹt.
Tài chính phi tập trung (DeFi) và token không thể thay thế (NFT) là hai ví dụ chính của hiện tượng này. Cả hai đều mới, tương đối chưa được kiểm soát và đầy đủ các nhà đầu tư hy vọng kiếm được số tiền lớn bằng cách giao dịch.
DeFi chủ yếu dựa vào các sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và mặc dù không có yếu tố gian lận nào là hợp pháp, nhưng không thể kiểm soát được ai sử dụng DEX để đúc một token mới và tiếp thị nó như họ muốn. Nếu các bên này chọn bán tất cả các khoản nắm giữ của họ cùng một lúc để giảm giá của token - Rug pull - hậu quả pháp lý, nếu có, chỉ xảy ra sau thực tế.
Đây là lý do tại sao điều quan trọng đối với một nhà đầu tư tiềm năng là phải tiến hành thẩm định và xem xét kỹ lưỡng dự án trước khi gửi tiền để mua token hoặc sản phẩm.
Rug Pull hoạt động thế nào?
Rug Pull hoạt động giống như tên gọi của nó - một thị trường có tấm thảm được "kéo" từ bên dưới nó và nó rơi xuống, có nghĩa là tính thanh khoản của nó sụp đổ và giá của token của nó thực tế giảm xuống 0.
Một cách phổ biến để điều này xảy ra là khi những người sáng tạo dự án bán phần sở hữu của họ liên tục. Nhờ tính linh hoạt của DEX, điều này có thể được thực hiện gần như ngay lập tức.
Kết quả là số dư thanh khoản mua và bán của token bị phá hủy - không có người mua nào tồn tại sau khi giá giảm từ đợt bán tháo khổng lồ của người tạo và những người nắm giữ còn lại cũng trở thành người bán khi họ hoảng sợ và cố gắng thoát vốn khỏi ( bây giờ vô giá trị) đầu tư.
Trong khi đó, những người bán ban đầu đã hoán đổi token của họ lấy tiền tệ 'mạnh hơn' như Bitcoin (BTC) hoặc Ethereum (ETH) và có thể bỏ trốn với tất cả giá trị đã bị khóa trước đó trong dự án của họ.
Rug Pull trong NFT
Giống như DeFi, NFT là một trong những hiện tượng mới nhất trong tiền điện tử trở thành xu hướng chủ đạo.
Mặc dù được cho là đã qua giai đoạn ‘cường điệu hóa’ chính của chúng, NFT vẫn mang đến cơ hội chín muồi cho những kẻ lừa đảo kiếm lợi từ sự nhiệt tình và thiếu hiểu biết của những người mua tiềm năng.
Trong một vụ Rug Pull NFT, những người tạo bộ sưu tập NFT hành động theo cách tương tự như những người tạo token lừa đảo - họ đợi các nhà đầu tư mua sản phẩm, sau đó bỏ trốn với số tiền đã trả. Một dự án NFT được thổi phồng đặc biệt có thể bán hết số lượng token của nó rất nhanh chóng, cho phép những kẻ bất chính có điểm thoát chỉ vài giờ sau khi ra mắt.
Rug Pull trong DeFi
Rug Pull DeFi đã quá phổ biến nhờ tính chất mở của môi trường mà các dự án DeFi có xu hướng phát triển. Có thể là nhóm thanh khoản DEX hoặc hợp đồng thông minh bị hỏng, các yếu tố của DeFi cần thiết cho ngành cung cấp những cách dễ dàng để những kẻ xấu lợi dụng các nhà đầu tư token tự mãn hoặc thiếu hiểu biết.
Tại đây, người tạo dự án có thể niêm yết token trên DEX, điều hướng các yêu cầu về danh sách và thời gian khóa theo cách khiến mọi thứ dường như đều hợp pháp.
Tuy nhiên, tại một số thời điểm, họ xả các token và trò chơi kết thúc - loại tiền tệ 'cứng' đã biến mất và thị trường chỉ còn lại những người bán lác đác bán các khoản đầu tư của họ trong khi nó vẫn có một số dạng giá trị có thể đo lường được.
Quá trình có thể diễn ra công khai trên một sàn giao dịch hoặc bí mật thông qua khai thác hợp đồng thông minh. Trong trường hợp này, rug pull có thể gây ra sự hoảng loạn hơn nữa khi các nhà đầu tư cố gắng tìm hiểu lý do tại sao sự biến động cực mạnh, sau đó là sự mất giá cực cao, lại xảy ra.
Cách nhận biết rug pull trong tiền điện tử
Các nhà đầu tư trở thành nạn nhân của một vụ rug pull thường không có lựa chọn nào khác khi đòi lại vốn. Cơ quan thực thi pháp luật đang nắm bắt tình hình và thậm chí đã quản lý để truy tố những người lừa đảo, nhưng khi nói đến an ninh tài chính, DeFi và NFT có thể và làm hỏng mọi thứ đối với các nạn nhân của rug pull.
Do đó, cách tốt nhất để tránh rug pull tiền điện tử là tránh tiếp xúc với các dự án lừa đảo ngay từ đầu. Có một số lá cờ đỏ cần chú ý.
Không có kiểm toán bên ngoài đối với một dự án tiền điện tử
Nếu một dự án đưa ra các tuyên bố kỹ thuật khác nhau về sản phẩm của mình nhưng không có bên thứ ba xác nhận, thì đó có thể là một luồng không khí nóng. Tuy nhiên, việc kiểm toán một dự án sẽ tốn kém tiền bạc và có thể là dự án non trẻ vẫn chưa đi đến giai đoạn mà nó có thể cung cấp những đảm bảo cho người dùng như vậy. Tuy nhiên, các dịch vụ kiểm toán phi thương mại cũng tồn tại để giải quyết vấn đề các dự án có uy tín thiếu kiểm toán phù hợp.
Nhà phát triển không xác định hoặc ẩn danh
Những người tạo ra một dự án DeFi không chỉ là một bức ảnh chụp và mô tả công việc? Họ đã phỏng vấn trực tiếp hoặc xuất hiện ở nơi khác trong tiền điện tử trước đây chưa? Đây là những câu hỏi cần thiết cần đặt ra khi cân nhắc có nên tin tưởng vào các thông tin xác thực và độ bền đã nêu của một dự án hay không. Nếu một dự án có một nhóm nhà phát triển ẩn danh theo thiết kế, thì liệu có bằng chứng của bên thứ ba (chẳng hạn như kiểm toán) về các hành động của họ có đáng tin cậy không?
Nhìn vào tính thanh khoản
Như với bất kỳ token tiền điện tử nào, nếu một đồng coin được coi là thứ lớn tiếp theo nhưng không có ai thực sự sử dụng nó, thì có thể nói rằng việc tham gia một khoản tiền lớn là rất rủi ro. Thị trường thanh khoản khó thoát hơn, đặc biệt là ở mức giá mong muốn - điều này cũng khiến chúng trở thành mục tiêu hoàn hảo để kéo thảm.
Pump and Dump không mong muốn
Trước khi thực hiện rug pull, những kẻ xấu thậm chí có thể thử nước để thấy rằng chiến lược rút lui đã lên kế hoạch là một chiến lược đúng đắn. Các động thái token lớn kết hợp với thanh khoản mỏng để tạo ra hành vi thị trường thất thường - pump và dump giá - có thể là một dấu hiệu cảnh báo về những điều sắp xảy ra.
Giới hạn đối với lệnh bán
Một chiến lược phổ biến được sử dụng để nghiêng thị trường theo hướng có lợi cho người sáng tạo là ngăn thanh khoản rời khỏi thị trường. Các nhà đầu tư chỉ có thể bán một số lượng nhất định token trong một khung thời gian cụ thể, trong khi dự án lừa đảo sẽ vẫn cho phép người tạo một lối thoát ‘cửa sau’. Trong những trường hợp như vậy, ngay cả những người di chuyển đầu tiên sau rug pull sẽ không thể từ bỏ việc nắm giữ token của họ ngay lập tức.
Sự kết luận
Rug Pull tiền điện tử vẫn phổ biến trong toàn ngành, đặc biệt là các lĩnh vực mới hơn, thời trang hơn, đó là DeFi và NFT.
Mặc dù ngày càng có nhiều sự giám sát về quy định, nhưng rug pull ra vẫn tương đối dễ dàng. Do đó, các nhà đầu tư trong một dự án tiền điện tử được yêu cầu thực hiện thẩm định của riêng họ trước khi gửi tiền để mua token hoặc các sản phẩm khác để giảm thiểu cơ hội trở thành con mồi của những kẻ lừa đảo.
Với cách tiếp cận thực dụng, có thể xác định và tránh các dự án tiền điện tử không đáng tin cậy. Đọc bài viết của TabTrader về các trò gian lận tiền điện tử cổ điển bên cạnh để củng cố kiến thức của bạn.
