Phương pháp Wyckoff là gì?
Phương pháp Wyckoff là một cách phân tích thị trường tài chính được tạo ra để giúp các nhà giao dịch hiểu được các chuyển động của thị trường và dự đoán hành vi của nó trong tương lai. Wyckoff là một chiến lược tổng thể bao gồm nhiều yếu tố được kết hợp lại với nhau và nó là một trong những nguyên tắc sử dụng biểu đồ được dùng nhiều nhất và tạo nên nền tảng của phân tích kỹ thuật hiện đại.
Liệu rằng lý thuyết của Wyckoff có hiệu quả đối với tiền điện tử?
Mặc dù tiền điện tử có xu hướng biến động mạnh hơn nhiều so với các tài sản tài chính truyền thống, nhưng nó vẫn tuân thủ theo các lý thuyết do Richard Wyckoff đặt ra từ cách đây cả trăm năm trước.
Đã có một số cuộc tranh luận về việc liệu người ta có thể sử dụng các nguyên tắc biểu đồ truyền thống để phân tích và dự báo hành vi của các loại tiền điện tử hay không. Việc tranh luận chủ yếu xoay quanh sự biến động và khó đoán vốn có của tiền điện tử, cùng với môi trường giao dịch khác biệt đáng kể so với các loại tài sản khác như cổ phiếu và hàng hóa.
Tuy vậy, Wyckoff hiện là một phương pháp phổ biến để phân tích thị trường tiền điện tử. Thực tế, với một mã token có tính thanh khoản cao như Bitcoin (BTC), các đặc tính giá cần thiết cho việc sử dụng Wyckoff là rõ ràng hơn so với các tài sản ít biến động.
Do đó, các nhà đầu tư thành thạo phân tích Wyckoff sẽ không gặp bất kỳ vấn đề nào khi chuyển sang dùng phương pháp này trong lĩnh vực tiền điện tử.
Tuy nhiên, khó khăn sẽ xảy ra khi bạn cố gắng phân tích các đồng coin có tính thanh khoản thấp hoặc ít lịch sử. Ở đây, tính đến quá trình phát triển của thị trường cụ thể đang nghiên cứu, có thể gặp khó khăn khi triển khai phương pháp Wyckoff do thiếu dữ liệu và hiểu biết cơ bản về cách mà mã token đó có thể hoạt động trong tương lai.
Tuy nhiên, đây không phải là một thiếu sót của Wyckoff, vì các loại tiền điện tử như vậy về cơ bản là không thể đoán trước và việc giao dịch chúng đồng nghĩa với rủi ro cao, bất kể chiến thuật được sử dụng là gì.
Phương pháp Wyckoff là gì?
Phương pháp Wyckoff là một tập hợp các hiện tượng do nhà đầu tư người Mỹ Richard D. Wyckoff tạo ra, được kết hợp lại để tạo thành một chiến lược giao dịch cho các tài sản tài chính.
Tham gia vào thị trường từ năm 1888 cho đến khi ông qua đời vào năm 1934, Wyckoff đi tiên phong trong việc sử dụng một số khía cạnh nổi tiếng nhất trong phân tích biểu đồ ngày nay. Các khái niệm như phân tích “phạm vi giao dịch” trên biểu đồ và theo dõi hoạt động của tiền thông minh trong giao dịch đều bắt nguồn từ các nghiên cứu và bài giảng của ông.
Phương pháp Wyckoff không chỉ đơn giản là xem biểu đồ theo cách cụ thể và tuân theo những quy tắc cụ thể. Trên thực tế, nó là toàn bộ hệ sinh thái theo đúng nghĩa đen, nó chứa các quy luật, cụm từ và thậm chí cả các dạng biểu đồ kết hợp để tạo thành một bộ công cụ phân tích hoàn chỉnh cho các tài sản tài chính.
Wyckoff đã tạo ra ba “quy luật” mà dựa vào đó để tiến hành phân tích giao dịch: quy luật cung - cầu, quy luật nguyên nhân – hệ quả và quy luật nỗ lực so với kết quả.
Từ các quy luật này biểu đồ được chia thành các phần thường được gọi là Chu kỳ giá Wyckoff, bao gồm bốn khu vực chính: tích lũy, xu hướng tăng (hoặc “tăng giá”), phân phối và xu hướng giảm (hoặc “giảm giá”).
Các khu vực này được chia cắt bởi một loạt các “giai đoạn” trong đó hành động giá diễn ra trong tối đa 5 giai đoạn, được ký hiệu A, B, C, D và E. Những điều này được áp dụng lên biểu đồ và cấu trúc kết quả và sau đó được gọi là "Sơ đồ" Wyckoff.
Cả “khu vực” và “giai đoạn” đều liên quan đến việc chia nhỏ biểu đồ, có nghĩa là về mặt kỹ thuật chúng có thể lặp lại một cách vô hạn và thậm chí có thể chứa các phiên bản nhỏ hơn của chính chúng trong cấu trúc khung thời gian lớn hơn, dài hơn.
The Composite Man – Người vận hành đằng sau
Do vậy Wyckoff cho phép phân tích biến động giá trong các khung thời gian khác nhau và ở các mức độ chính xác khác nhau. Nó chứa các loại tài sản khác nhau, bao gồm cả tiền điện tử và cuối cùng giúp người dùng xác định các điểm vào và thoát lệnh phù hợp đồng thời lưu ý đến hoạt động của những người chơi khác trên thị trường, đặc biệt là “tiền thông minh”.
Điều này tạo cơ sở cho một khái niệm chính tiếp theo của Phương pháp Wyckoff. Được biết đến với cái tên Người vận hành đằng sau (Composite man hay composite operator) nó đề cập đến cách những người tham gia thị trường với khối lượng giao dịch lớn nhất (trong thời đại của Wyckoff là các ngân hàng) giao dịch một tài sản.
Wyckoff cho rằng những người chơi như vậy giống những con cá voi Bitcoin hay altcoin ngày nay - mục đích là để đánh lừa các nhà đầu tư nhỏ lẻ thông qua mua và bán, cuối cùng buộc họ phải giao vốn.
Do đó, Phương pháp Wyckoff được tạo ra để giúp các nhà giao dịch tránh bị hủy hoại dưới tay của Composite man bằng cách bắt trước anh ta và đi trước các chuyển động của anh ta.
“Thị trường được tạo ra bởi trí óc của con người, tất cả các biến động trên thị trường và những biến động của từng cổ phiếu riêng lẻ nên được xem như thể chúng là kết quả đến từ tác động của một người. Chúng ta hãy gọi anh ta là Người vận hành đằng sau, người mà trên lý thuyết, ngồi ở hậu trường và chơi cổ phiếu theo cách để có lợi cho anh ta”. - Richard D. Wyckoff, “Phương pháp giao dịch và đầu tư vào cổ phiếu của Richard D. Wyckoff: Khóa học hướng dẫn về khoa học và kỹ thuật thị trường chứng khoán”
Cách tiếp cận 5 bước của Wyckoff
Tính năng cơ bản cuối cùng của Phương pháp Wyckoff là cách tiếp cận với giao dịch thực tế mà nhà đầu tư áp dụng sau khi tính đến Composite man và học cách sử dụng các công cụ phân tích ở trên.
Wyckoff ủng hộ quy trình 5 bước khi lựa chọn một tài sản để giao dịch và khi nào thì nên mua hoặc bán nó. Điều này xoay quanh khái niệm then chốt về xu hướng thị trường - sử dụng Phương pháp Wyckoff đòi hỏi sự hiểu biết về việc một tài sản sẽ đi cùng hay đi ngược lại xu hướng.
Sức mạnh của xu hướng cũng rất quan trọng và vì vậy, Wyckoff sử dụng một loại biểu đồ đặc biệt được gọi là biểu đồ Điểm và Hình hay còn gọi là biểu đồ Caro(PnF), trong đó sử dụng khối lượng thay vì khung thời gian để theo dõi biến động giá của tài sản. Bản thân biểu đồ Caro là một môn khoa học riêng biệt nên trong bài viết này chúng ta sẽ tập trung vào phương pháp Wyckoff nói chung hơn là đi sâu vào việc sử dụng biểu đồ Caro và cách chúng được tạo nên.
5 bước tiếp cận thị trường của Wyckoff là:
Nhận định xu hướng hiện tại của thị trường và khả năng thay đổi như thế nào?
- Lựa chọn các tài sản tiêu biểu cho xu hướng – những tài sản này sẽ mang lại khả năng thành công cao hơn
- Sử dụng biểu đồ Caro thực tế là một môn khoa học để có thể xác định sức mạnh “nguyên nhân” của một tài sản (xem phần 3 quy luật của Wyckoff bên dưới). Các nhà đầu tư nên chọn tài sản có một nguyên nhân tiềm năng mạnh mẽ phù hợp.
- Tài sản đã tích lũy đủ cho một chuyển động giá đáng kể hay chưa? Việc sử dụng khối lượng có thể giúp ích khi đánh giá điều này.
- Giao dịch với một tài sản nào đó có thể thành công hơn nếu xu hướng của nó hài hòa với xu hướng chung của tổng thể thị trường.
Thử nghiệm mua Wyckoff
Cách tiếp cận 5 bước ở trên là một phần của một thành phần quan trọng khác trong Phương pháp Wyckoff: 9 thử nghiệm mua cho một tài sản. Một tài sản phù hợp để mua vào phải vượt qua các bài kiểm tra này, vì chúng xác nhận xu hướng tăng hoặc đã bắt đầu tăng giá.
Như vậy các bài thử nghiệm, sử dụng cả biểu đồ dọc thông thường và biểu đồ Caro sẽ bao gồm:
- Đã hoàn thành mục tiêu giảm giá chưa?
- Tài sản có được mức hỗ trợ ban đầu, kèm theo cao trào bán và kiểm tra lại không? (xem phần về Chu kỳ giá Wyckoff bên dưới)
- Khối lượng có tăng khi giá tăng và giảm khi giá giảm không?
- Xu hướng giảm đã bị phá vỡ chưa?
- Tài sản có tạo đáy sâu hơn không?
- Tài sản có tạo đỉnh cao hơn không?
- Tài sản có phản ứng mạnh hơn phần lớn thị trường khi xu hướng tăng không?
- Có hình thành đường hỗ trợ cơ cở đủ mạnh không?
- Liệu rằng ước tính lợi nhuận tiềm năng có cao hơn ít nhất 3 lần so với mức cắt lỗ không (khi giá dừng đạt mức đã định)?
3 quy luật của Wyckoff
Phương pháp Wyckoff sử dụng ba “quy luật” để xác định lý do vì sao hành động giá lại thay đổi theo cách này hoặc theo cách khác trên biểu đồ của một tài sản đã chọn. Những quy luật này như sau:
Quy luật cung - cầu
Nếu nhu cầu đối với một tài sản lớn hơn lượng cung hiện có, giá của nó sẽ tăng lên. Ngược lại - cung nhiều hơn và cầu không đủ sẽ gây ra sự thoái lui của giá. Còn ở khu vực giữa cung – cầu, dưới tác động của lực cung và cầu các loại hành động giá khác nhau sẽ diễn ra.
Đây là một khái niệm cơ bản trong phân tích biểu đồ, không phải chỉ riêng trong phương pháp Wyckoff. Bằng cách dùng thanh khối lượng các nhà giao dịch tiền điện tử có thể dễ dàng đánh giá cung và cầu của thị trường tại một thời điểm nhất định hoặc trong một khoảng thời gian nhất định.
Quy luật nguyên nhân – hệ quả
Trong giao dịch Wyckoff, không có gì xảy ra ngẫu nhiên; hoạt động của một tài sản là kết quả của điều gì đó đã xảy ra trong quá khứ.
Ví dụ: Tích lũy là một vùng được đặc trưng bởi hành động giá yếu nhưng khối lượng tăng dần, theo sau là một sự bứt phá. Sự bứt phá xảy ra chính là nhờ khối lượng này - trong khi các nhà đầu tư nhỏ lẻ đang mất niềm tin, thì Composite man lại tích lũy và mua hết nguồn cung của họ khi họ bán.
Xa hơn trong Chu kỳ giá Wyckoff có thể quan sát thấy hiện tượng ngược lại - Composite man bán giá tăng ngay khi mà các nhà đầu tư nhỏ lẻ cảm thấy tự tin để mua vào.
Quy luật Nỗ lực – Kết quả
Tương tự như vậy, hoạt động mạnh sẽ dẫn đến phản ứng giá mạnh tương ứng. Do đó, hoạt động quyết định sức mạnh của xu hướng tài sản và thời gian tồn tại của nó.
Ví dụ: khối lượng lớn cùng xu hướng tăng cung cấp lợi nhuận bền vững vì khối lượng chính là “nỗ lực” phản ánh hành động giá là “kết quả”.
Tuy nhiên khi Composite man bán ra tại đỉnh ngắn hạn hoặc đỉnh dài hạn sẽ dẫn tới kết quả là nguồn cung tăng lên, thể hiện qua khối lượng giao dịch lớn nhưng giá lại không tiếp tục tăng. Như vậy, nỗ lực và kết quả không tương ứng khiến các nhà đầu tư theo Wyckoff có thể đưa ra kết luận là xu hướng rất có thể sẽ thay đổi.
Chu kỳ Giá Wyckoff
Chu kỳ giá hoặc chu kỳ thị trường được cho là cấu trúc nền tảng nhất trong Phương pháp Wyckoff.
Khi phân tích biến động giá của một tài sản, mục tiêu của các nhà giao dịch theo Wyckoff là xác định xem tài sản đó đang ở giai đoạn nào của chu kỳ và khi nào thì nó sẽ bước vào giai đoạn tiếp theo. Có bốn giai đoạn là: tích lũy, xu hướng tăng (còn được gọi là “tăng giá”), phân phối và xu hướng giảm (còn được gọi là “giảm giá”).
Mỗi giai đoạn sẽ chứa các hiện tượng giá thường xuyên xảy ra và cho biết giá tài sản đang ở vị trí nào trong Chu kỳ giá. Các giai đoạn được thể hiện bằng các từ viết tắt và hiểu biết về chúng là một phần trong Phương pháp Wyckoff.
Tích lũy
Trong giai đoạn tích lũy, giá thường đi ngang hoặc có xu hướng giảm nhẹ, nhưng khối lượng thì tăng dần. Nó thường bắt đầu với một sự kiện được gọi là Cao trào Bán (SC), khi mà việc bán tháo từ lần giảm giá trước đó đạt tới ngưỡng lớn nhất về khối lượng.
Sau đó dao động bắt đầu, với Thử nghiệm thứ cấp (ST) của đợt bán tháo, các đáy và đỉnh mới được xác lập liên tiếp cùng nhau. Những gì các nhà giao dịch tìm kiếm là sự kiện mấu chốt trong giai đoạn tích lũy được gọi là "Spring". Đây là một đáy mới ngoài phạm vi dự kiến sẽ bẫy những nhà đầu tư ít kinh nghiệm và cũng là thời điểm truyền thống để Composite man mua vào thanh khoản bán ra của họ.
Khi spring xuất hiện, tài sản sẽ có sự phục hồi, thường kèm theo là kiểm tra mức spring và một loạt các đáy thấp hơn trước khi tiến vào giai đoạn tăng giá.
Cả tích lũy và phân phối đều là những tiền đề quan trọng cho việc thị trường tạo nên một “nguyên nhân”, như được mô tả trong Quy luật Nguyên nhân – Hệ quả (xem phần tương ứng trong bài viết này).
Biểu đồ bao gồm toàn bộ giai đoạn tích lũy thường có spring làm trọng tâm, và điều này xảy ra ở giai đoạn C trong tiến trình Wyckoff năm giai đoạn từ A đến E.
Tăng giá (xu hướng tăng)
Sau giai đoạn tích lũy tài sản có thể chuyển sang giai đoạn tăng giá, tốc độ tăng giá tăng dần theo thời gian.
Giai đoạn tăng giá này đặc trưng bởi sự hồi tỉnh dần dần của các nhà đầu tư nhỏ lẻ hoặc những người đã giũ bỏ trong các đợt bán tháo trước đó hoặc giai đoạn tích lũy với chỉ số đo lường tâm lý thấp. Khi họ mua vào nhiều hơn, giá ngày càng tăng cao hơn và lúc này Composite man lại bắt đầu bán ra vị thế mà mình đã mua được trước đó với mức giá thấp.
Sau khi đỉnh mới được thiết lập sẽ bắt đầu giai đoạn Phân phối của Chu kỳ giá.
Phân Phối
Một tài sản có xu hướng biểu hiện các dấu hiệu phân phối sau khi đạt được đỉnh mới cao đáng kể cùng với khối lượng lớn và sau đó không thành công trong việc tái lập đỉnh này.
Composite man khi đó bắt đầu bán vị thế của mình, "phân phối" tài sản này cho những người mua vẫn tin rằng giá còn có thể cao hơn nữa. Sau đó, một giai đoạn biến động giảm diễn ra nhưng giá không giảm đáng kể và thậm chí có thể tạo ra một đỉnh mới, điều này khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ thêm phấn khích. Kèm theo đó là sử dụng các phương tiện truyền thông hoặc các hoạt động khác đã tạo ra cảm nhận sai khi tin vào tiềm năng tiếp tục tăng giá của tài sản mà hoàn toàn không có bằng chứng kỹ thuật.
Sau khi đạt đỉnh Upthrust (UTA), việc bán ra (vốn không được đa số nhà đầu tư mong đợi) nhanh chóng tạo ra sự bất an và giai đoạn giảm giá xuất hiện
Giảm giá
Một loạt các đỉnh thấp hơn trong xu hướng giảm mới xuất hiện, được gọi là Điểm cung cuối cùng (LPSY), kèm theo Dấu hiệu điểm yếu (SoY), tại điểm này, giá tài sản có vẻ như sẽ sụp đổ sau mô hình đỉnh suy thoái. Đây là giai đoạn giảm giá của Chu kỳ giá Wyckoff.
Vào thời điểm này những người vào lệnh muộn hoảng sợ, nhanh chóng mất niềm tin vào khoản đầu tư của mình và tìm cách cắt lỗ, trong khi đó Composite man đã thoát lệnh từ lâu.
Giá tài sản tìm kiếm một điểm kết thúc để trở thành Cao trào bán (SC) mới và một thời kỳ tích lũy mới sẽ bắt đầu.
Phương pháp Wyckoff có hiệu quả không?
Nếu sử dụng đúng cách, phương pháp Wyckoff có thể cực kỳ hữu ích trong việc xác định thời điểm vào và thoát lệnh, không chỉ riêng với tiền điện tử mà còn đối với nhiều thị trường khác nhau.
Về cơ bản chiến thuật giao dịch có thành công hay không là phụ thuộc vào nhà đầu tư. Các nhà đầu tư cần đảm bảo rằng đã áp dụng một cách chính xác tất cả các khía cạnh của phương pháp này.
Điều này cho thấy rằng, thị trường tiền điện tử với tính thanh khoản cao nhất quán là một trong những môi trường tốt nhất để thử nghiệm và triển khai Wyckoff. Ví dụ, đối với Bitcoin và Ethereum (ETH), yếu tố thiết yếu của Phương pháp Wyckoff là các chuyển động thị trường thường rất rõ ràng.
Điều này có thể trái ngược đối với các tài sản như cổ phiếu và trái phiếu, những tài sản mà có xu hướng biến động giá ít rõ ràng hơn khiến cho việc xác định xu hướng trở nên khó khăn hơn.
Phương pháp Wyckoff FAQ
Phương pháp Wyckoff là gì?
Phương pháp Wyckoff là một cách giao dịch được sử dụng để xác định điểm vào và thoát lệnh cho các tài sản tài chính, cơ bản là dựa trên dữ liệu về xu hướng của chúng.
Phương pháp Wyckoff có sinh lời không?
Phương pháp Wyckoff có thể giúp các nhà giao dịch tăng lợi nhuận của các vị thế nếu họ sử dụng nó một cách chính xác. Chiến thuật là một phần của Wyckoff, nhà đầu tư cần biết và hiểu được chúng, cũng như thực hiện các bài kiểm tra và đánh giá thị trường trước khi mua vào một vị thế.
Các giai đoạn của Wyckoff kéo dài bao lâu?
Wyckoff sử dụng năm giai đoạn và mỗi giai đoạn có thể kéo dài một khoảng thời gian khác nhau tùy thuộc vào tài sản và thị trường liên quan. Tích lũy có thể là một hiện tượng dài hạn, nhưng Phân phối, Tăng giá và Giảm giá thì có thể xảy ra trong khung thời gian ngắn hơn nhiều.
Làm cách nào để giao dịch tích lũy Wyckoff?
Tích lũy là một giai đoạn then chốt để đưa ra đánh giá chính xác khi sử dụng Phương pháp Wyckoff. Các nhà đầu tư có xu hướng tìm kiếm tài sản có khối lượng tăng và hiện tượng “Spring” tạo ra mức đáy, trong khi vẫn phải chú ý đến hoạt động của Composite man khi dự tính thời điểm bắt đầu xu hướng tăng.
Phương pháp Wyckoff có còn hiệu quả không?
Mặc dù đã tồn tại gần một trăm năm nhưng Phương pháp Wyckoff nguyên bản vẫn hiệu quả với giao dịch ngày nay y như khi nó được tạo ra. Các nguồn lực hiện đại thường cải thiện các chiến lược gốc, nhưng những nguyên tắc cơ bản vẫn giống nhau.
Người vận hành đằng sau trong phương pháp Wyckoff là gì?
Người vận hành đằng sau hay Composite man là tên được đặt cho “tiền thông minh” trong thị trường tài chính. Mục đích của nó là tối đa hóa lợi nhuận bằng chi phí của các nhà giao dịch ít kinh nghiệm hơn, và phương pháp Wyckoff là một tổng thể về việc cố gắng suy nghĩ như Composite man và tránh giao dịch sai hướng và sai thời điểm.
